Để Mai Châu đón xuân mới thêm bình yên, tươi đẹp

Thêm bình yên từ các mô hình liên gia tự quản

Mai Châu là huyện vùng cao phía Tây Bắc của tỉnh Hòa Bình, gần biên giới Việt - Lào, có nhiều dân tộc cùng sinh sống như Mông, Thái, Nùng, Dao... Đây là điều kiện hoạt động thuận lợi của các đối tượng phạm tội về ma túy. 

Lợi dụng địa hình vùng cao, gần biên giới, lợi dụng sự thiếu hiểu biết, đời sống còn nhiều khó khăn của một bộ phận bà con đồng bào dân tộc, các đối tượng thường xúi giục, dụ dỗ bà con thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, nhất là mua bán, vận chuyển ma túy.

Trong đó tập trung nhiều ở các xã như: Chiềng Châu, Vạn Mai, Xăm Khòe, Hang Kia, Pà Cò, Cun Pheo và Thị trấn Mai Châu. Các đối tượng mua bán ma túy thường tạo vòng tròn khép kín, giao dịch qua người thân thiết hoặc liên hệ qua điện thoại, thường lợi dụng địa bàn vắng người như đường mòn đồi núi để thực hiện giao dịch do ít bị để ý, hoặc khi bị phát hiện có thể bỏ chạy vào rừng, gây nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng.

Thượng tá Đinh Văn Thới, Trưởng Công an huyện Mai Châu chia sẻ, tội phạm về ma túy rất manh động, liều lĩnh, thường có vũ khí nóng sẵn sàng chống trả khi bị truy bắt. Bởi chúng biết điều gì chờ đợi nếu bị bắt nên đa phần các đối tượng thường dụ dỗ, thuê người khác vận chuyển hàng. Nhiều người đã phải trả cái giá đắt vì sự thiếu hiểu biết của mình. Vì vậy, mỗi cán bộ, chiến sĩ không chỉ cần "giỏi chiến đấu" mà còn phải làm "tốt phòng ngừa" trên chặng đường đưa Mai Châu ra khỏi điểm nóng về ma túy này. 

Để thực hiện tốt công tác phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật trên địa bàn, lực lượng Công an huyện Mai Châu xác định đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục là chính. Vì vậy, nhiều mô hình quần chúng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự đã được Công an huyện tham mưu, xây dựng và phát huy hiệu quả trong thời gian qua.

Thực hiện Đề án bố trí công an xã, thị trấn chính quy theo Nghị quyết 22-NQ/TW, ngày 15/3/2018 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo hướng "Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở", Công an huyện đã có nhiều điều kiện thuận lợi trong việc triển khai phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.

Cán bộ Công an xã được tăng cường về cơ sở nhiều hơn, quân số được bảo đảm hơn nên có thể bám địa bàn sát hơn. Việc thường xuyên xuống địa bàn, cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc với đồng bào đã giúp lực lượng Công an và bà con trở nên gần gũi hơn, tạo dựng được niềm tin của quần chúng nhân dân đối với lực lượng Công an. Từ đó, cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương, định hướng, hướng dẫn bà con xây dựng các Tổ liên gia tự quản về an ninh, trật tự tại mỗi thôn, xóm.

Các mô hình được xây dựng trên cơ sở có sự tham gia của khoảng 30 hộ gia đình sống liền kề nhau, hoạt động trên tinh thần tự giác, tự nguyện, tự chủ. Mỗi Tổ đều có xây dựng nội quy, quy định, đề ra các chương trình hoạt động trên cơ sở chủ động tự phòng, tự quản, tự bảo vệ an ninh, trật tự trên địa bàn của mình nhằm bảo đảm mục tiêu chung là phòng, chống tội phạm về trật tự xã hội, tội phạm về ma túy, mại dâm, HIV/AIDS, bảo đảm trật tự an toàn giao thông, bài trừ tệ nạn, hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan, cùng nhau phát triển kinh tế, nâng cao đời sống.

Qua các Tổ liên gia tự quản, nhiều chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước đã được phổ biến nhanh chóng, chính xác, tránh để kẻ xấu xuyên tạc, lợi dụng; nhiều phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm được thông báo kịp thời… đã góp phần nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật của người dân, nhất là đối với các em thanh, thiếu niên học sinh và bà con dân tộc thiểu số, không để kẻ xấu lợi dụng lôi kéo tham gia các hoạt động phạm pháp.

Điển hình như cuối năm 2023 vừa qua từ nguồn thông tin của nhân dân, Công an xã Hang Kia phối hợp với các ngành, đoàn thể địa phương kịp thời tham mưu Ủy ban nhân dân xã phát hiện, ngăn chặn hành vi truyền đạo trái phép của một số đối tượng từ bên ngoài vào địa bàn xã.

Lực lượng Công an huyện đã thường xuyên ân cần thăm hỏi, động viên những người có uy tín trong dòng họ, già làng, trưởng bản góp sức xây dựng các Tổ liên gia tự quản. Đồng thời tranh thủ họ trong công tác vận động toàn dân tham gia phòng chống tội phạm, phòng chống ma túy, tích cực tố giác tội phạm. Nhiều người dân đã có những chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động.

Từ nguồn tin quần chúng nhân dân cung cấp, Công an xã Tòng Đậu phối hợp với Tổ an ninh nhân dân xóm Tòng phát hiện, bắt quả tang Khà Văn Hình (trú tại xã Nà Phòn) có hành vi trộm cắp tài sản trên địa bàn. Đồng thời vận động quản lý con em, người thân không tham gia mua bán ma túy hoặc tiếp tay cho các hành vi vi phạm pháp luật khác. Nhiều người nghiện đã được vận động, tự giác xuống các cơ sở cai nghiện, quyết tâm trở thành người có ích cho xã hội.

Thông qua các Tổ liên gia tự quản, các mâu thuẫn trong đời sống xã hội của bà con đã được kịp thời giải quyết, hạn chế xảy ra các vụ việc nghiêm trọng. Để chủ động, cán bộ, chiến sĩ Công an huyện nói chung, Công an xã nói riêng đã trực tiếp xuống cơ sở, nhất là tại các địa bàn trọng điểm, phức tạp về an ninh, trật tự, đi từng nhà, rà từng người, tháo gỡ từng "nút thắt", "điểm nghẽn", những vấn đề phức tạp về an ninh, trật tự. Với những đối tượng có biểu hiện, điều kiện, khả năng phạm tội hoặc các tệ nạn xã hội như ma túy, có biện pháp vận động từ sớm, kịp thời.

Nhiều hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan đã được các Tổ liên gia tự quản vận động bãi bỏ, bà con cùng nhau xây dựng nếp sống văn minh hơn, hiện đại hơn.

Hiện nay, trên địa bàn huyện đã duy trì, nâng cao hiệu quả hoạt động của các Tổ liên gia tự quản, Tổ an ninh nhân dân, Tổ hòa giải, Hòm thư tố giác tại 116/116 xóm, bản, tiểu khu, tổ dân phố; 12 Dòng họ tự quản (xã Hang Kia 5 dòng họ, Pà Cò 7 dòng họ); qua đó nhân dân đã cung cấp hàng trăm tin có giá trị, giúp lực lượng Công an đấu tranh hiệu quả với tội phạm nói chung, tội phạm về ma túy nói riêng. 

Thời điểm cao nhất đã xây dựng 742 Tổ liên gia tự quản, trong đó có 400 Tổ liên gia tự quản về an ninh, trật tự. Trong đó, nhiều mô hình là điểm sáng trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, được Trung ương về khảo sát, nhân rộng.

Tính từ đầu năm 2023 đến nay, đã xây dựng, duy trì hoạt động 187 đơn vị mô hình tự quản về an ninh, trật tự tại 16/16 xã, thị trấn, góp phần xây dựng các xã "Đạt chuẩn an toàn về an ninh, trật tự xã hội và đảm bảo bình yên", tạo tiền đề quan trọng thúc đẩy xây dựng nông thôn mới trên toàn huyện.

Nhờ phát huy tốt vai trò của quần chúng nhân dân thông qua các mô hình tự quản nên các vấn đề phức tạp về an ninh, trật tự trên địa bàn đã nhanh chóng được giải quyết, nhiều năm qua huyện Mai Châu không để xảy ra các hoạt động vi phạm, xâm phạm đến an ninh quốc gia. Đã chuyển hóa thành công nhiều địa bàn "nóng" về ma túy, như các xã Chiềng Châu, Pà Cò, Thị trấn Mai Châu....

Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm có nhiều kết quả chuyển biến tích cực. Năm 2023, toàn huyện xảy ra 73 vụ, giảm 6 vụ so với năm 2022; trong đó, tội phạm về trật tự xã hội xảy ra 22 vụ, giảm 3 vụ so với năm trước; chủ trì và phối hợp bắt quả tang 48 vụ, 56 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 11 bánh heroin, 2.000 viên ma túy tổng hợp..., giảm 01 vụ, 7 đối tượng so với năm trước. Tỉ lệ điều tra khám phá an chung đạt trên 97%; trong đó khám phá án rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng đạt 100%.

Đặc biệt, chỉ trong 18 ngày đầu triển khai cao điểm tấn công trấn áp tội phạm dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn, lực lượng công an huyện đã tổ chức đấu tranh triệt phá 01 vụ, 01 đối tượng vi phạm trật tự xã hội, 01 vụ, 01 đối tượng vi phạm về kinh tế; 2 vụ, 5 đối tượng đánh bạc trái phép, 8 vụ, 12 đối tượng là tội phạm ma túy…

Có thể thấy, việc xây dựng, tổ chức các Tổ liên gia tự quản, dòng họ tự quản đã và đang mang lại hiệu quả thiết thực, có ý nghĩa lớn trong tập hợp, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết các dân tộc ở địa phương. Qua đó, góp phần xây dựng làng, bản văn minh, sạch đẹp, phát triển.

Biến "điểm nóng" ma túy thành điểm sáng du lịch

Được sự quan tâm của lãnh đạo Bộ Công an, UBND tỉnh Hòa Bình, "vùng đất nóng" Mai Châu hôm nay đang ngày càng khởi sắc. Với sự vào cuộc của hệ thống chính trị, sự quyết tâm của lực lượng Công an huyện cùng sự đồng lòng, ủng hộ của nhân dân, tình hình tội phạm trên địa bàn huyện đã từng bước được kiềm chế, bà con yên tâm phát triển kinh tế.

Những năm qua, cùng với đẩy mạnh phát triển các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn thì du lịch được xác định là một trong những mũi nhọn của địa phương.

Như cô gái mang trong mình nét đẹp giản dị nhưng đầy sức sống của miền sơn cước, Mai Châu vẫn luôn có sức hút mãnh liệt trong con mắt kẻ lữ hành. Vào mùa xuân, Mai Châu khoác lên mình những chiếc áo sắc màu rực rỡ như màu hồng của hoa đào, màu trắng của hoa mận, hoa ban. Mùa hè, Mai Châu lại mặc chiếc áo xanh màu lá của núi rừng, hay lại đổi chiếc áo vàng khi thu về… Những vẻ đẹp trong trẻo, tự nhiên ấy đã làm nên sự cuốn hút rất riêng và trở thành tiềm năng lớn của Mai Châu để phát triển du lịch.

Tự hào với bản sắc văn hóa dân tộc mình, mỗi người dân đều góp sức gìn giữ, phát huy giá trị các di sản văn hóa để xây dựng thành những sản phẩm du lịch. Các làn điệu dân ca, dân vũ, hát khắp được lan rộng. Các lễ hội như "Xên Mường", "Gào Tào" ngày càng được nhiều người biết đến. Năm 2021 "Nghệ thuật múa keng loóng của dân tộc Thái" được đề nghị công nhận di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia đã làm cho du lịch cộng đồng của Mai Châu phát triển lên thêm một bước mới.

Bên cạnh đó, kiến trúc nhà sàn độc đáo của người Thái cũng là một trong những điểm khám phá hấp dẫn khi đến Mai Châu. Ngoài ra, những trang phục truyền thống với vải dệt thổ cẩm (như váy xòe, khăn quàng cổ, túi xách, ví…) của bà con nơi đây cũng phản ánh một nền văn hóa lâu đời và mang lại một nguồn thu nhập không nhỏ cho người dân..

Với những lợi thế về tự nhiên, về bản sắc dân tộc, Mai Châu đã khai thác các tiềm năng để phát triển du lịch từ những năm 90 của thế kỷ trước và đến nay đã trở thành một trong những điểm sáng trên bản đồ du lịch Việt Nam. Từ một điểm du lịch cộng đồng ban đầu là Bản Lác, nay đã có 8 điểm du lịch cộng đồng với khoảng 150 cơ sở lưu trú du lịch, tạo việc làm cho hàng nghìn lao động.

Nhiều điểm du lịch của Mai Châu tạo được ấn tượng với du khách như: Bản Lác (xã Chiềng Châu), bản Bước (xã Xăm Khòe), bản Văn, bản Pom Coọng (thị trấn Mai Châu), bản Hịch (xã Mai Hịch) với các khu nghỉ dưỡng cao cấp. Đặc biệt, năm 2023, du lịch Mai Châu thêm dấu ấn mới khi Giải thưởng Traveller Review Award (giải thưởng nhằm tôn vinh sự nỗ lực, cố gắng và lòng hiếu khách của đối tác) đã công bố Mai Châu - Hòa Bình là 1 trong 10 điểm đến thân thiện nhất Việt Nam.

Mai Châu ngày càng phát triển, lượng khách du lịch đến đây ngày càng tăng. Năm 2017, Mai Châu đón khoảng 324.000 lượt khách, đến 2018 tăng lên 332.000 lượt khách. Sau hai năm ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, năm 2022, 2023 có khoảng 500.000 lượt khách đến với Mai Châu. Doanh thu từ du lịch đã có đóng góp lớn cho phát triển kinh tế - xã hội của huyện.

Mai Châu hôm nay đã đổi mới. Du lịch phát triển, người dân bản vừa có thể mở rộng giao lưu văn hóa, vừa tập trung phát triển kinh tế nên số người tham gia vận chuyển ma túy trái phép và số người mắc tệ nạn ma túy cũng giảm hẳn. Đó là nhờ sự nỗ lực, chung tay của hệ thống chính trị cùng nhân dân địa phương mà lực lượng Công an làm nòng cốt cùng góp sức xây dựng nên một Mai Châu đón xuân mới về thêm bình yên, tươi đẹp.

Thanh Huyền