Hướng dẫn điều trị Methadone trong các cơ sở cai nghiện ma túy
Bộ Y tế vừa ban hành “Hướng dẫn điều trị Methadone trong các cơ sở cai nghiện ma túy”. Theo đó, Chánh Văn phòng Bộ, Chánh Thanh tra Bộ, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh, Cục trưởng Cục Quản lý dược - Bộ Y tế, Giám đốc Sở Y tế các tỉnh, thành phố, Giám đốc các cơ sở cai nghiện ma túy và Thủ trưởng các đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành.
 |
| Điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng Methadone cho người nghiện ma túy - Ảnh: Thùy Chi |
Cơ sở cai nghiện ma túy bao gồm: Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội; cơ sở điều trị nghiện tự nguyện; cơ sở xã hội; cơ sở đa chức năng; cơ sở cai nghiện bắt buộc (cơ sở điều trị nghiện bắt buộc).
Nguyên tắc chung của hướng dẫn là học viên phải tự nguyện tham gia điều trị. Trước khi bắt đầu điều trị Methadone cho học viên, phải bảo đảm tại địa phương nơi học viên trở về cư trú sau khi rời khỏi cơ sở cai nghiện ma túy có cơ sở điều trị Methadone. Liều Methadone phải phù hợp với từng học viên dựa trên nguyên tắc bắt đầu với liều thấp, tăng từ từ và duy trì ở liều đạt hiệu quả.
Học viên điều trị bằng thuốc Methadone cần phải kết hợp với giáo dục, hỗ trợ về tâm lý xã hội, các dịch vụ chăm sóc và điều trị y tế khác khi có chỉ định để điều trị đạt hiệu quả cao. Bên cạnh đó, không sử dụng thuốc Methadone cho các mục đích không phải là điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện (ví dụ như: thưởng phạt, trừng phạt, gây ngủ) và không dừng điều trị Methadone trừ khi có lý do y tế cụ thể.
Học viên được giáo dục trước điều trị, trong quá trình điều trị và trước khi ra khỏi cơ sở cai nghiện ma túy. Được thực hiện các quy trình khám lâm sàng và xét nghiệm trước khi điều trị, theo dõi điều trị, xử trí các tác dụng không mong muốn thường gặp và xử trí các vấn đề đặc biệt trong quá trình điều trị.
Các chất dạng thuốc phiện (CDTP) như thuốc phiện, morphin, heroin là những chất gây nghiện mạnh (gây khoái cảm mạnh); thời gian tác dụng nhanh nên người bệnh nhanh chóng xuất hiện triệu chứng nhiễm độc hệ thần kinh trung ương; thời gian bán hủy ngắn do đó phải sử dụng nhiều lần trong ngày và nếu không sử dụng lại sẽ bị hội chứng cai. Vì vậy, người nghiện CDTP (đặc biệt heroin) luôn dao động giữa tình trạng nhiễm độc hệ thần kinh trung ương và tình trạng thiếu thuốc (hội chứng cai) nhiều lần trong ngày, là nguồn gốc dẫn họ đến những hành vi nguy hại cho bản thân và những người khác.
Methadone là một CDTP tổng hợp, có tác dụng dược lý tương tự như các CDTP khác (đồng vận) nhưng không gây nhiễm độc hệ thần kinh trung ương và không gây khoái cảm ở liều điều trị, có thời gian bán hủy dài (trung bình là 24 giờ) nên chỉ cần sử dụng 1 lần trong 1 ngày là đủ để không xuất hiện hội chứng cai. Methadone có độ dung nạp ổn định nên ít phải tăng liều khi điều trị lâu dài.