Tìm hiểu hiệu quả các biện pháp can thiệp phòng, chống HIV/AIDS

21/09/2020 18:19

Trong 4 ngày (21-24/9), Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) tổ chức đoàn công tác, đưa phóng viên của một số cơ quan báo chí trung ương đi thực tế tại 2 tỉnh Bình Dương, Vũng Tàu về hiệu quả các biện pháp can thiệp phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn.

Tư vấn điều trị cho bệnh nhân nhiễm HIV trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Ảnh: Thùy Chi

Bình Dương là một tỉnh trọng điểm về HIV/AIDS khu vực phía Nam, với hơn 28 khu công nghiệp, dân số ước tính khoảng gần 2,5 triệu người, trong đó 80% là dân nhập cư. Lũy tích từ đầu vụ dịch đến nay địa phương phát hiện 7.509 người dương tính với HIV. Cho đến thời điểm hiện tại, Bình Dương có 3.939 người nhiễm HIV còn sống đang được quản lý. Tình trạng nhiễm dần trẻ hóa trong nhóm tuổi từ 15 đến 25, xu hướng tăng nhanh trong nhóm nam quan hệ đồng tính (MSM) và lây truyền qua đường tình dục. Cụ thể, trong năm 2009, tỷ lệ lây truyền qua đường tình dục là 31,4%, nhưng đến nay tăng đến 88,6%.

Trong 8 tháng đầu năm, địa phương phát hiện 542 trường hợp nhiễm mới HIV, tăng 18,3% so với cùng kỳ 2019. Tuy nhiên, chỉ có 98 ca nhiễm là người Bình Dương (chiếm 18,1%). 51/98 trường hợp là MSM (chiếm 52%). Số mắc mới là trẻ em dưới 16 tuổi, có 4 trường là trẻ từ nơi khác chuyển đến.

Do Bình Dương có xu hướng gia tăng người nhiễm HIV trong nhóm nguy cơ cao là MSM, nên địa phương tập trung đẩy mạnh các biện pháp can thiệp giảm hại. Trong đó, bao gồm cung cấp bơm kim tiêm, bao cao su cho nhóm nguy cơ cao, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP), triển khai chiến dịch K=K… Chương trình PrEP được Bình Dương thực hiện từ tháng 4/2019 tại 4 cơ sở với 118 khách hàng tham gia, chủ yếu là MSM.

Hiện tỉnh Bình Dương đang gặp một số khó khăn như: Nhân lực cho hoạt động phòng, chống HIV/AIDS thiếu, ngày càng cắt giảm. Tuyến huyện/thị xã đa phần cán bộ kiêm nhiệm nhiều chương trình, thường xuyên thay đổi. Số lượng bệnh nhân điều trị ARV ngày càng gia tăng, gây áp lực cho các phòng khám ngoại trú về cơ sở vật chất, trang thiết bị, máy móc, sinh phẩm xét nghiệm.

Bên cạnh đó, tỉnh có nhiều người lao động ngoài tỉnh nhiều nhất nước, di biến động khiến cho việc kiểm soát gặp nhiều khó khăn. Tình trạng phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS còn nhiều nặng nề khiến cho nhiều người giấu bệnh, không tiếp cận xét nghiệm HIV và tiếp cận điều trị sớm ARV.

Để khắc phục những hạn chế, khó khăn, thời gian tới, địa phương tập trung nâng cao chất lượng y tế, đặc biệt xây dựng các cơ sở cung cấp dịch vụ liên quan đến HIV thân thiện. Đẩy mạnh các hoạt động của đội ngũ đồng đẳng viên, các tổ chức dựa vào cộng đồng nhằm thu hút người xét nghiệm và tham gia điều trị sớm.

Chú trọng đẩy mạnh công tác truyền thông về nguy cơ lây nhiễm và nguy hại của virus HIV trong các công ty, xí nghiệp, khu nhà trọ nhằm nâng cao nhận thức, kiến thức về HIV cho người nguy cơ cao, các công nhân làm việc tại các khu công nghiệp và cộng đồng. Từ đó khuyến khích người nguy cơ cao kết nối điều trị dự phòng PrEP.

Phóng viên phỏng vấn người nhiễm HIV tại Trung tâm Y tế Thuận An, tại Bình Dương. Ảnh: Thùy Chi

Giống như tỉnh Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu là 1 trong 10 tỉnh thành đầu tiên trên phạm vi cả nước triển khai chương trình điều trị PrEP từ đầu 2019. Hiện Bà Rịa – Vũng Tàu có khoảng 80 khách hàng đã sử dụng PrEP, tuy nhiên chỉ có khoảng 1/3 là MSM. Trong thời gian tới, địa phương tiếp tục mở rộng triển khai PrEP tại tỉnh để đạt được mục tiêu 200 khách hàng vào cuối năm 2020 và 970 khách vào năm 2021.

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, tính đến cuối tháng 7/2020, lũy tích số người nhiễm HIV là 4.920 người nhiễm. Trong đó, số tử vong là 2.111 người, chiếm 43%, còn sống là 2.809 người (57%). Số nhiễm HIV mới phát hiện 7 tháng đầu năm 2020 là 125, chuyển gửi thành công đến phòng khám ngoại trú (OPC) là 120 trường hợp (96%).

Thời gian tới, Bà Rịa – Vũng Tàu sẽ đẩy mạnh công tác truyền thông; phát huy hiệu quả nhóm đồng đẳng viên thực hiện các chương trình, chuyển gửi dịch vụ xét nghiệm, điều trị ARV; nâng cao chỉ tiêu điều trị PrEP; nâng cao chất lượng điều trị, giảm bỏ trị, mất dấu, đẩy mạnh thực hiện lấy máu xét nghiệm tải lượng virus HIV tại các cơ sở điều trị ARV; thực hiện tốt BHYT cho bệnh nhân; mở rộng chương trình điều trị Methadone tại Trung tâm Y tế Phú Mỹ…để giảm thiểu số người nhiễm mới HIV trong cộng đồng.

Thùy Chi

Top