Kỳ thị làm tăng nguy cơ lây nhiễm HIV trong nhóm đồng tính nam

Nhóm M for M

Nhóm M for M là nhóm tự lực dựa vào cộng đồng được thành lập vào năm 2009 tại Sài Gòn, can thiệp vào đối tượng MSW (male sex worker-Nam bán dâm) dưới sự giám sát của Trung tâm Trung tâm Life. Năm 2011, sau khi dự án do tổ chức  PACT kết thúc tài trợ, anh Hoàng cùng một số thành viên còn lại tiếp tục gầy dựng lại nhóm, tham gia vào dự án của Quỹ toàn cầu phòng, chống HIV-AIDS trở thành CBO can thiệp dự phòng lây nhiễm cho cộng đồng MSM (Men who have sex with men- đồng tính nam). Năm 2014, nhóm nhận thêm dự án CLink, kết nối cộng đồng can thiệp dự phòng lây nhiễm cho MSM và người có HIV.

Các thành viên trong nhóm M for M- Ảnh: Nhân vật cung cấp

Anh Nguyễn Văn Hoàng- Trưởng nhóm M for M cho biết, anh từng là hướng dẫn viên du lịch, những chuyến đi là cơ hội để anh hiểu sâu về đời sống của cộng đồng LGB. Anh nhận thấy, xã hội còn rất nhiều kỳ thị đối với cộng đồng mình, chính sự kỳ thị của gia đình, xã hội và tự kỳ thị bản thân mình đã làm tăng thêm khả năng lây truyền HIV trong cộng đồng mình. Ban đầu anh chỉ nghĩ, hai đối tượng có nguy cơ cao nhất bị lây nhiễm HIV là tiêm chích ma túy và gái mại dâm chứ không chú ý nhiều đến đối tượng MSM.

Một ngày, có người bạn rủ anh tham gia truyền thông nhóm nhỏ và xét nghiệm HIV của nhóm M for M. Anh quyết định tham gia nhóm, anh nhận ra rằng cộng đồng MSM của anh không những bị kỳ thị mà còn đang đứng trước nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS cao. Thời gian sau, anh trở thành tiếp cận viên, rồi trưởng nhóm M for M.

Anh nhớ lại, những ngày đầu anh phải cố gắng tạo dựng các mối quan hệ với các trung tâm mát-xa nam, các dịch vụ tẩm quất, đấm bóp... nhờ thế công việc về sau có phần thuận lợi hơn. Nhiều MSM thiếu kiến thức về tình dục an toàn như: không dùng bao cao su khi quan hệ bằng đường miệng, xuất tinh vào miệng và nuốt tinh dịch, quan hệ tình dục qua đường hậu môn không dùng bao cao su hoặc dùng bao cao su không thường xuyên... Thực tế, tỷ lệ nhiễm HIV ngày càng gia tăng trong nhóm MSM.

Trò chuyện với chúng tôi, anh Hoàng cho biết ban đầu anh gặp rất nhiều khó khăn vì không biết gì về quản lý nhóm, tài chính, lập kế hoạch, các thành viên trong nhóm nảy sinh mâu thuẫn do bất đồng ý kiến... Anh quyết định đi học các kỹ năng máy tính, tham gia nhiều khóa tập huấn để nâng cao năng lực, học cách lập kế hoạch… Ban đầu nhóm chỉ có 4 thành viên, hiện tại số lượng thành viên tăng lên 14 thành viên, trong tương lai nhóm đang hướng về hoạt động kinh doanh kiếm lợi nhuận. Tính đến thời điểm hiện tại, số lượng khách hàng mà nhóm quản lý lên đến 2.500 khách hàng. Nhóm cũng đã được kết nối 100 khách hàng dương tính với HIV với được với chương trình điều trị.

Người bán dâm nam đối diện với nhiều nguy cơ

Theo lời anh Hoàng, mảng tối trong thế giới MSM là số lượng hành nghề mại dâm nam, đây thực sự là tảng băng chìm tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm HIV. Anh nhớ lại, lần đầu tiên tiếp xúc với các bạn nam bán dâm ở một cơ sở, anh nhận thấy mại dâm không hoàn toàn là “việc nhẹ lương cao” mà họ phải đánh đổi rất nhiều, và đối diện với nguy cơ lây nhiễm cao. Trong quá trình tiếp cận, anh cho biết, nhiều người tin rằng chỉ có thể bị lây nhiễm HIV khi tiêm chích ma túy hoặc quan hệ tình dục với phụ nữ, còn nam quan hệ với nam thì... không sao cả.

Một buổi sinh hoạt nhóm

Theo anh, nhiều nam bán dâm không có quyền lựa chọn khách hàng, nhiều người cần tiền họ phải làm theo nhưng gì khách hàng yêu cầu như quan hệ tập thể, không dùng bao cao su. Trưởng nhóm M for M trải lòng, an toàn cho bản thân luôn là vấn đề được đặt lên hàng đầu. Hãy nhớ “khi bạn quan hệ tình dục với một người, nghĩa là bạn đang quan hệ với tất cả những người mà người đó từng quan hệ”.

Thậm chí, một số MSM còn bị khách hàng ép buộc sử dụng ma túy đá, thuốc lắc dẫn đến nguy cơ lây nhiễm các bệnh tình dục rất cao. Anh từng chứng kiến, nhiều người bị bạn gái, vợ con bỏ khi biết làm nghề. Nhiều người nam bán dâm phải giấu giếm bản thân nên họ gặp khó khăn trong việc tiếp cận thông tin, đặc biệt là dịch vụ y tế vì họ sợ kỳ thị từ nhiều phía; nhân viên y tế, bạn bè, gia đình… Một số khác âm thầm chịu đựng đến khi phát bệnh, chứ họ không dám tiếp nhận các hỗ tợ về y tế, có người còn tự mua thuốc về sử dụng.

Nhìn lại chặng đường M for M đã đi qua, Nguyễn Văn Hoàng chia sẻ: "Tôi cảm thấy và tự hào về quyết định của mình, tôi ngày càng yêu cái công việc mà người ta gọi là: “công tác xã hội”. Câu nói mà tôi thường động viên tinh thần anh em khi gặp khó khăn đó là: Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng, gian khổ sẽ nhường phần ai”.