Hiệu quả bước đầu của Đề án đổi mới công tác cai nghiện ma tuý

Bước tiến về nhận thức và giải pháp

Đề án đổi mới công tác cai nghiện ma tuý tại Việt Nam đến năm 2020 (Đề án) được xây dựng trên quan điểm nghiện ma tuý là một bệnh mãn tính do rối loạn của não bộ. Chính vì vậy, điều trị nghiện ma tuý là một quá trình lâu dài bao gồm tổng thể các can thiệp hỗ trợ về y tế, tâm lý, xã hội làm thay đổi nhận thức, hành vi nhằm giảm tác hại của nghiện ma tuý và giảm tình trạng sử dụng ma tuý trái phép.

Ông Lê Đức Hiền. Ảnh Nhật Thy

 Ông Lê Đức Hiền cho biết, một trong những nhiệm vụ của Đề án là phát triển các cơ sở điều trị nghiện tự nguyện với mục đích hình thành mạng lưới các cơ sở điều trị nghiện có đủ năng lực, đáp ứng nhu cầu đa dạng về dịch vụ điều trị nghiện; tạo điều kiện thuận lợi cho người nghiện ma túy tiếp cận và sử dụng dịch vụ.

Bên cạnh đó, sẽ phát triển và hoàn thiện các cơ sở điều trị thay thế thành cơ sở điều trị nghiện tự nguyện nhằm cung cấp dịch vụ toàn diện cho người nghiện. Đồng thời phát triển điểm tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều trị nghiện tại cộng đồng với mục đích huy động các tổ chức, cá nhân tham gia hỗ trợ, giúp đỡ người nghiện nâng cao nhận thức, tuân thủ việc điều trị lâu dài tại cộng đồng.

“Đề án là bước tiến về nhận thức cũng như giải pháp giúp đỡ người nghiện từ giải pháp y tế, tâm lý, xã hội giúp người nghiện ma tuý hoà nhập cộng đồng bền vững”, ông Lê Đức Hiền nói.

Ông Lê Đức Hiền cho biết, việc đổi mới và chuyển đổi đang được trung ương và địa phương chỉ đạo sát sao. Trong cuộc họp UBQG phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma tuý, mại dâm mới đây, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Chủ tịch UBQG cũng đã chỉ đạo những bước đi rất cụ thể để triển khai đề án. Chính phủ, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cùng các Bộ, ngành có liên quan đã có những chỉ đạo vừa là chính sách, vừa là giải pháp, đi kèm với kiểm tra, đôn đốc các địa phương.

Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội cho biết, sau gần 2 năm thực hiện, đến nay đã có 45/63 tỉnh thành phố phê duyệt Đề án; đã có 10 Trung tâm Chữa bệnh –Giáo dục-Lao động xã hội chuyển từ cai nghiện bắt buộc sang cai nghiện tự nguyện hoàn toàn.

Các hình thức điều trị thay thế bằng Methadone cũng phát triển, đã có hơn 30.000 người đang điều trị bằng Methadone trên cả nước.

Ông Lê Đức Hiền cho biết, việc chuyển đổi mô hình cai nghiện từ bắt buộc sang tự nguyện bước đầu phải khắc phục nhiều khó khăn một phần do các Trung tâm cai nghiện thường ở vùng sâu vùng xa. Bên cạnh đó phải tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ, tăng cường cơ sở vật chất cơ sở điều trị để ta có thể đa dạng hoá các mô hình điều trị tự nguyện, bắt buộc, methadone và các gói dịch vụ khác nhau trong điều trị tự nguyện.

“Quan trọng nhất là chúng ta phải nâng cao nhận thức của đội ngũ lãnh đạo cán bộ về đổi mới công tác cai nghiện, đặc biệt là chuyển từ bắt buộc sang tự nguyện”, ông Lê Đức Hiền nói.

Điều trị cho học viên cai nghiện tại Trung tâm Chữa bệnh -Giáo dục-Lao động Xã hội số 1, Hà Nội. Ảnh Nhật Thy. Ảnh Nhật Thy

Xây dựng Luật Dự phòng và Điều trị nghiện ma tuý

Trao đổi thêm về công tác cai nghiện ma tuý, ông Lê Đức Hiền cho biết, Chính phủ đã đồng ý giao Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội xây dựng Luật Dự phòng và Điều trị nghiện ma tuý. Luật này được xây dựng theo hướng chú trọng phân loại người mới sử dụng, người lạm dụng, người nghiện ma tuý để có biện pháp tư vấn, quản lý phù hợp (không nhất thiết phải đưa vào các chương trình cai nghiện), đồng thời, đa dạng hoá biện pháp, hình thức cai nghiện cho từng người nghiện khác nhau…

Luật Dự phòng và Điều trị nghiện ma tuý ra đời sẽ thống nhất được các vấn đề liên quan đến cai nghiện ma tuý giữa Luật xử lý vi phạm hành chính và Luật phòng, chống ma tuý hiện nay.  

“Chúng ta sẽ có những quy định pháp luật về can thiệp sớm cho người sử dụng ma tuý. Thực tiễn đã chỉ ra rằng can thiệp sớm cho người sử dụng ma tuý sẽ giúp họ không đi vào con đường nghiện ma tuý, lúc đó sẽ giảm đi nhiều vấn đề liên quan đến cai nghiện để đi sâu vào dự phòng nghiện ma tuý. Đây cũng là một trong những nhiệm vụ được đưa ra trong Đề án”, ông Lê Đức Hiền nói.