Đấu tranh với tội phạm xâm hại trẻ em trên môi trường mạng: Còn nhiều gian nan

Đại tá Trần Văn Doanh, Phó Cục trưởng Cục cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (C50), Bộ Công an cho biết, hiện các loại hình tội phạm trước đây đang dịch chuyển dần sang phương thức thủ đoạn mới có sử dụng công nghệ cao, trong đó có tội phạm xâm hại trẻ em qua mạng như phát tán phim, ảnh khiêu dâm trẻ em qua mạng; đe dọa, tống tiến, lợi dụng mạng internet để làm quen và xâm hại trẻ em.

Trẻ em đối mặt với nhiều nguy cơ bị xâm hại trên internet. Ảnh minh họa

Nhiều phương thức thủ đoạn tinh vi

Từ khi thành lập (năm 2010) đến nay, mỗi năm C50 nhận được hàng chục đề nghị từ cảnh sát quốc tế về việc phối hợp điều tra, xác minh vụ việc liên quan đến tội phạm lạm dụng tình dục trẻ em trên mạng internet. Ngoài ra C50 nắm tình hình, xác minh, điều tra nhiều diễn đàn, nhiều đối tượng có hành vi truyền bá phim ảnh đồi trụy trẻ em trên mạng internet.

Đại tá Trần Văn Doanh cho biết, tội phạm xâm hại trẻ em qua mạng internet sử dụng nhiều thủ đoạn để nhắm tới trẻ em.

Chúng thành lập, tham gia các diễn đàn chia sẻ phim, ảnh, ảnh đồi trụy trẻ em qua mạng internet, tổ chức các buổi offline thành viên tại nhà riêng, quán game, bể bơi nhằm xâm hại trẻ em. Lợi dụng các mạng xã hội, phòng chat ảo, game online để làm quen tiếp cận với trẻ, sau đó dụ dỗ lôi kéo hoặc ép buộc để thực hiện hành vi xâm hại. Lợi dụng mạng internet để lôi kéo, dụ dỗ trẻ em tham gia vào hoạt động vi phạm pháp luật như mại dâm, sử dụng, mua bán chất ma túy, trộm cắp.

Tội phạm còn sử dụng mạng internet, mạng xã hội để đe dọa, gây áp lực cho trẻ dẫn đến các hậu quả nghiệm trọng về tâm lý, sức khỏe, học tập của trẻ em thậm chí dẫn đến tự tử.

Đặc điểm chung của các đối tượng phạm tội này là rất am hiểu về công nghệ thông tin, nắm bắt được đặc điểm tâm lý của trẻ em là tò mò, chưa nhận thức đầy đủ về giới tính, các vấn đề xã hội dẫn đến khả năng bị lợi dụng.

Điển hình như tháng 11/2014, C50 đã tiến hành xác lập chuyên án “Đấu tranh với các đối tượng truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy trên trang web vkid.tv”.

Sau khi thu thập, củng cố tài liệu chứng cứ, C50 đã khởi tố hai đối tượng chính là Nguyễn Trần Bảo An (thành lập, quản trị diễn đàn từ năm 2010) và Nguyễn Lê Việt (thành viên hoạt động tích cực). Kết quả điều tra cho thấy, diễn đàn vkid.tv cho phép thành viên chia sẻ, mua bán phim ảnh đồi trụy đồng tính trẻ em nam với 1.328 phim và 693 album ảnh, số lượng thành viên thực tế lên tới 1.500 người.

Đối tượng Nguyễn Lê Việt (SN 1988, trú tại TPHCM) khai nhận, hắn giả làm trẻ em nữ để làm quen với trẻ em nam, dụ dỗ trẻ em nam gửi phim ảnh khiêu dâm của mình cho hắn. Để có phim khiêu dâm mới, hắn đe dọa các trẻ em nam là sẽ gửi các đoạn phim cũ cho cơ quan công an, cho bố mẹ và bạn bè của trẻ em nam đó. Vì lo sợ nên những em nam này tiếp tục làm thêm phim khiêu dâm mới gửi cho Việt. Việt đã de dọa, khống chế khoảng 200 trẻ em nam ở Mỹ, Anh, Canada, Việt Nam có độ tuổi từ 9-12 làm phim khiêu dâm gửi cho hắn.

Công tác phòng, chống còn gặp nhiều khó khăn

Về nguyên nhân dẫn đến tình trạng gia tăng nạn xâm hại trẻ em trên internet, Đại tá Trần Văn Doanh cho rằng, không gian vui chơi của trẻ có sự hạn chế tại các thành phố lơn trong khi đó sự phát triển của mạng internet, mạng xã hội, phòng chát ảo, các quán game online, các trò chơi điện tử có tính bạo lực, kích dục đang trở nên phổ biến, trở thành nơi tụ tập của trẻ em cũng như tội phạm.

Công tác phòng chống loại tội phạm này gặp nhiều khó khăn do lạm dụng, dâm ô trẻ em, đặc biệt là trẻ em mam là một vấn đề mới, chưa được xã hội và các phụ huynh quan tâm đúng mức. Trẻ em là đối tượng chưa đủ nhận thức, dễ bị lợi dụng, bản thân các đối tượng đã bị bắt như Nguyễn Trần Bảo Anh, Nguyễn Lê Việt đã từng là nạn nhân của hành vi dâm ô đồng tính trẻ em nam.

Công tác hợp tác quốc tế trong điều tra, xác minh khó do tính ẩn danh cao, hoạt động không biên giới của tội phạm công nghệ cao và sự khác biệt của luật pháp các nước. Đối tượng có thể ở một nước nhưng có thể thực hiện hành vi phạm tội ở bất kỳ nơi nào có internet.

Việc thu thập chứng cứ, dữ liệu trên mạng khó khăn do máy chủ đặt nước ngoài, chứng cứ dễ bị xóa, hủy. Các thành viên đều đăng ký thông tin ảo nhằm tránh sự truy vết của cơ quan công an.

Bên cạnh đó, tội phạm ngày càng hoạt động tinh vi hơn, có tổ chức chuyên nghiệp hơn. Để tham gia sâu vào các tổ chức tội phạm này phải có thành viên giới thiệu, tạo độ tin tưởng với các quản trị viên, phải đóng tiền duy trì hàng tháng.

Các nạn nhân đều là trẻ em, chưa có đầy đủ nhận thức xã hội, gia đình các em sau khi biết sự việc thường không muốn đứng ra làm chứng hoặc tố cáo hành vi vi phạm của các đối tượng do e ngại dư luận xã hội.

Cần những giải pháp đồng bộ

Bàn về giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh hành vi xâm hại trẻ em qua mạng internet, theo Đại tá Trần Văn Doanh, cần thiết lập cổng thông tin điện tử để tiếp nhận tin báo, tố giác tội phạm liên quan đến hành vi xâm hại trẻ em qua mạng. Đây là công cụ hiệu quả để tăng cường khả năng giám sát, tố giác của người dân về vấn đề xâm hại trẻ em trên mạng.

Tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của xã hội về loại hình tội phạm xâm hại trẻ em trên mạng.

Soạn thảo các tài liệu hướng dẫn cách phòng tránh và nhận biết dấu hiệu của tội phạm xâm hại trẻ em trên mạng.

Tăng cường công tác phòng ngừa, đấu tranh của lực lượng Cảnh sát nhân dân nói chung và đặc biệt là lực lượng phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đối với  loại tội phạm này.

Tăng cường hợp tác quốc tế, trong đó ưu tiên các hoạt động nghiên cứu, trao đổi, đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho các cơ quan chuyên trách về lĩnh vực này.

Bên cạnh đó, rà soát, đề xuất hoàn thiện chính sách, pháp luật về công tác bảo vệ và chăm sóc giáo dục trẻ em và công tác đấu tranh phòng chống tội phạm xâm hại trẻ em qua mạng. …