Tránh khoảng trống pháp lý khi quản lý người nghiện dưới 18 tuổi

 Ảnh minh họa

Điều 40, Dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) về cai nghiện ma túy cho người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đã quy định: “Việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện ma túy công lập để cai nghiện bắt buộc do Tòa án nhân dân cấp huyện quyết định, trên cơ sở tham khảo ý kiến tư vấn của cơ quan bảo vệ trẻ em cùng cấp và không coi là việc xử lý vi phạm hành chính.

Chính phủ quy định chi tiết việc lập hồ sơ đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện ma túy công lập để cai nghiện ma túy bắt buộc; chế độ cai nghiện ma túy cho người từ đủ 12 tuổi đến dưới 16 tuổi, từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi.

Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc áp dụng các biện pháp đưa người nghiện từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện ma túy công lập để cai nghiện bắt buộc”.

Để bảo đảm tính minh bạch, thống nhất trong hệ thống pháp luật, bảo đảm quyền và lợi ích tốt nhất cho người chưa thành niên, trẻ em, Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh đề nghị Chính phủ, Ban soạn thảo nghiên cứu điều chỉnh theo hướng bổ sung các điều, khoản quy định cụ thể về việc lập hồ sơ đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện ma túy công lập ngay trong dự thảo Luật.

Một số thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc giao cho Chính phủ quy định chi tiết nội dung này chưa bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Đồng thời, việc giao Chính phủ quy định sẽ không bảo đảm tính thống nhất với quy định giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân cấp huyện xem xét, quyết định việc đưa trẻ em, người chưa thành niên đi cai nghiện bắt buộc tại Khoản 6 Điều 40 của dự thảo Luật.

Đối với thẩm quyền quyết định đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện ma túy công lập để cai nghiện bắt buộc, theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, quy định như luật hiện hành là giao Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định là không phù hợp. Phó Chủ tịch Quốc hội đồng tình với Dự thảo Chính phủ trình, theo đó sửa đổi theo hướng giao Tòa án nhân dân cấp huyện quyết định là phù hợp vì liên quan đến quyền con người, quyền công dân, quy định như vậy chặt chẽ hơn, đảm bảo tính pháp lý.

Một số ý kiến cũng đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu, bổ sung thêm quy định tiếp tục áp dụng biện pháp cai nghiện bắt buộc đối với người từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi đã cai nghiện ma túy bắt buộc nhưng vẫn nghiện ma túy. Bởi hiện nay đang có khoảng trống pháp luật về nội dung này.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình nêu thực tế, khi đưa trẻ em thiếu niên từ 12-18 tuổi vào trại cai nghiện bắt buộc phải được sự đồng ý của gia đình. Nếu gia đình không đồng ý thì sử dụng biện pháp cưỡng chế, tuy nhiên cũng cần đảm bảo tính pháp lý, đề phòng trong trường hợp xảy ra sự cố tại trại cai nghiện sẽ có căn cứ pháp lý để xử lý.

Về vấn đề này, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh, đây là vấn đề quan trọng, cần được nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng, vì liên quan đến quyền con người, Luật Trẻ em và Công ước của Liên Hợp Quốc về quyền trẻ em mà Việt Nam đã tham gia.

Phó Chủ tịch Thường trực Tòng Thị Phóng đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra cần giải trình rõ hơn vấn đề này, trong đó Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cần tiếp tục phối hợp với cơ quan soạn thảo rà soát chặt chẽ các quy định hiện hành, đảm bảo đồng bộ với hệ thống pháp luật và các điều ước quốc tế.