Nhiều khó khăn trong xác định tình trạng nghiện ma túy

28/01/2020 17:35

Việc xác định tình trạng nghiện ma túy theo Thông tư liên tịch số 17/2015/TTLT-BYT-BLĐTBXH-BCA ngày 9/7/2015 hiện đang gặp nhiều khó khăn từ vấn đề chuyên môn đến việc đảm bảo thời gian, an ninh trật tự, địa điểm…

Thông tư liên tịch số 17/2015/TTLT-BYT-BLĐTBXH-BCA ngày 9/7/2015 quy định thẩm quyền, thủ tục và quy trình xác định tình trạng nghiện ma túy nhóm Opiats (các chất dạng thuốc phiện) và ma túy tổng hợp chất dạng Amphetamine (ATS).

Theo Phó Chánh thanh tra Bộ Y tế Dương Xuân An, để triển khai thông tư liên tịch, Bộ Y tế đã tổ chức các lớp tập huấn về Hướng dẫn chẩn đoán nghiện ma túy các chất dạng thuốc phiện (Opiats), Hướng dẫn chẩn đoán nghiện ma túy tổng hợp chất dạng Amphetamine, các bài thuốc, phương pháp hỗ trợ điều trị cắt cơn, chống tái nghiện, điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện, điều trị các rối loạn tâm thần thường gặp do sử dụng ma túy tổng hợp chất dạng Amphetamine. Trong thành phần tham gia lớp tập huấn có các bác sỹ thuộc các bệnh viện tâm thần tỉnh, khoa tâm thần bệnh viện đa khoa tỉnh, các cơ sở cai nghiện ma túy bắt buộc và cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện.

Phó Chánh thanh tra Bộ Y tế Dương Xuân An chia sẻ về việc xác minh tình trạng nghiện. Ảnh Nhật Thy

Bên cạnh đó, Cục Quản lý khám chữa bệnh đã có văn bản đề nghị Sở Y tế tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức các lớp tập huấn và chỉ đạo Giám đốc Bệnh viện tâm thần tỉnh hoặc trưởng khoa tâm thần Bệnh viện đa khoa tỉnh nghiên cứu tài liệu, giảng cho các thành phần có thẩm quyền xác định tình trạng nghiện ma túy trên địa bàn (trừ các thành phần đã tham dự lớp tập huấn do Bộ Y tế tổ chức và cấp giấy chứng nhận).

Khó xác định nghiện ATS nếu người sử dụng không hợp tác

Trong quá trình triển khai thực hiện, theo ông Dương Xuân An, nhiều địa phương báo cáo không có khó khăn gì như Sở Y tế Điện Biên, Lạng Sơn…; nhiều tỉnh, các sở, ban ngành phối hợp chặt chẽ để thực hiện và có kết quả tốt. Thông tư liên tịch đã tháo gỡ nhiều khó khăn, tạo thuận lợi cho việc lập hồ sơ cai nghiện và quản lý trên địa bàn.

Tuy nhiên, công tác này hiện cũng đang gặp rất nhiều khó khăn. Đầu tiên là khó khăn về chuyên môn. Chất gây nghiện có hơn 250 chất theo quy định của Chính phủ, tuy nhiên thông tư liên tịch mới xác định nghiện nhóm Opioats và Amphetamin là chưa đủ. Còn nhiều thuốc gây nghiện khác cũng phổ biến nhưng chưa xác định được tình trạng nghiện như Cần sa, Cỏ Mỹ, Ketamin, Cocain, Bồ đà

Xác định nghiện ATS rất khó khăn nếu người nghiện không hợp tác, hội chứng cai không rõ ràng. Xác định nghiện ATS (có ít nhất 3/6 triệu chứng và xét nghiệm dương tính) nhưng 5 triệu chứng là chủ quan của đối tượng nên khai thác khó.

Thứ hai là khó khăn về an ninh trật tự. Xác định nghiện thường xảy ra ban đêm khi công an quét các tụ điểm, do đó an toàn cho nhân viên y tế cần quan tâm, đặc biệt đối với nữ.

Thời gian lưu giữ để xác định tình trạng nghiện ma túy, đối tượng quậy phá, không hợp tác, trong khi đó, chưa phân công cụ thể cơ quan, lực lượng nào bảo vệ, quản lý.

Tiếp đến là khó khăn về thời gian và địa điểm. Hiện Luật Xử lý vi phạm hành chính không có quy định về việc tạm giữ người trong trường hợp xác định tình trạng nghiện ma túy. Công an tạm giữ người vi phạm hành chính chỉ được không quá 24 giờ, chưa đủ thời gian để xác định tình trạng nghiện. Cơ quan  Y tế không có quyền lưu giữ dài ngày để xác định nghiện

Về địa điểm, khi kiểm tra xác định tình trạng nghiện cần riêng biệt, bảo đảm an ninh trật tự và các điều kiện tối thiểu cho sinh hoạt của đối tượng, tuy nhiên tuyến xã và huyện khó tìm được các địa điểm đủ điều kiện.

Kinh phí ở đâu?

Đơn cử như tại Hà Nội, theo Sở Y tế Thành phố, việc đưa vào các bệnh viện tâm thần của Hà Nội để xác định nghiện ma túy tổng hợp gây khó khăn về cơ sở vật chất, nhân lực của bệnh viện khi phải bố trí riêng.

Việc quản lý đối tượng, việc đảm bảo an ninh trật tự tại cơ sở là trách nhiệm của công an Thành phố được quy định tại Điều 10 của Thông tư liên tịch, vậy Công an Thành phố phải cử cán bộ tham gia trực và đảm bảo an ninh trong suốt thời gian cần thiết để chấn đoán (5 ngày)?

 Về kinh phí để chẩn đoán nghiện ma túy tổng hợp hiện nay bệnh viện đang thực hiện thu viện phí theo Thông tư liên tịch số 37/2015/TTLT-BYT-BTC quy định về giá viện phí của Bộ Y tế và Bộ Tài chính nhưng chưa có danh mục kỹ thuật quy định mức thu viện phí nội dung chẩn đoán nghiện ma túy tổng hợp.

Về kinh phí nuôi dưỡng đối tượng trong thời gian ở tại cơ sở để chẩn đoán (5 ngày) chưa có quy định hướng dẫn được lấy nguồn kinh phí từ đâu, mức phí thế nào để triển khai thực hiện.

Cần có sự phối hợp của công an cơ sở và chính quyền địa phương

Trước thực trạng đó, Sở Y tế Hà Nội đề nghị khi đưa người cần chẩn đoán nghiện ma túy tổng hợp vào bệnh viện, cần có sự phối hợp của công an cơ sở và chính quyền địa phương để hỗ trợ bệnh viện giữ gìn an ninh trật tự trong quá trình theo dõi chẩn đoán.

Đề nghị có hướng dẫn về thu kinh phí để chẩn đoán nghiện ma túy tổng hợp trong giá viện phí cũng như kinh phí nuôi dưỡng và quản lý đối tượng. Đầu tư cải tạo cơ sở vật chất của các bệnh viện tâm thần để có cơ  sở riêng đảm bảo đủ quy định…

Top