Indonesia: Nguy cơ gián đoạn trong phòng ngừa lao, HIV do dịch COVID-19

Ảnh minh họa. Nguồn internet

Trong nhiều thập kỷ, cộng đồng quốc tế đã làm việc cùng nhau để loại trừ bệnh lao (TB), HIV và sốt rét, nhưng vẫn chưa khẳng định chiến thắng hoàn toàn. Lao lây nhiễm 1.020.000 người mỗi năm ở Indonesia. Tỷ lệ lây truyền HIV ở Indonesia ở mức cao nhất mọi thời đại; bệnh sốt rét vẫn cản trở người dân sống ở vùng nông thôn.

Lao, HIV và sốt rét có thể dẫn đến tử vong và tàn tật vĩnh viễn. Lao chủ yếu lây nhiễm vào phổi, nhưng có thể lan sang các cơ quan khác. HIV làm suy yếu hệ thống miễn dịch, khiến những người nhiễm HIV (PLHIV) bị nhiễm trùng cơ hội. Sốt rét có thể gây tổn thương não nghiêm trọng, suy thận và thiếu máu mãn tính, gây suy nhược và có thể gây tử vong hoặc tàn tật.

Việc tập trung vào COVID-19 có thể làm giảm chất lượng của các chương trình và dịch vụ y tế khác. Sự gián đoạn nghiêm trọng đối với các dịch vụ thông thường có thể được coi là kết quả của các hạn chế di chuyển, chuyển hướng lực lượng lao động chăm sóc sức khỏe sang phản ứng COVID-19 và gián đoạn chuỗi cung ứng dược phẩm. Những nỗ lực để hạn chế bệnh lao, HIV và sốt rét sẽ suy giảm khi các chương trình phát hiện ca bệnh tích cực (ACF) bị đình trệ và việc giữ bệnh nhân bị cản trở.

Giảm thiểu bất kỳ sự gián đoạn nào đối với các chương trình phòng ngừa và điều trị trong phản ứng COVID-19 là mấu chốt ở một quốc gia như Indonesia có gánh nặng bệnh lao, sốt rét và các trường hợp nhiễm HIV/AIDS. Không làm như vậy có thể dẫn đến mất mạng thảm khốc.

Tất cả các cơ sở chăm sóc sức khỏe đã thực hiện các nỗ lực để tối ưu hóa phát hiện trường hợp thụ động (PCF) cho bệnh lao. Trong khi đó, ACF được thực hiện bằng cách nhắm mục tiêu các nhóm có nguy cơ cao dựa trên các giới thiệu mạng rủi ro từ puskesmas (trung tâm y tế cộng đồng). Về nguyên tắc, cả bệnh nhân lao nhạy cảm với thuốc và kháng thuốc với các triệu chứng từ nhẹ đến trung bình đều có thể được chăm sóc ngoại trú, trong khi phải nhập viện đối với những người có biểu hiện nặng của bệnh.

Puskesmas và bệnh viện là những địa điểm có nguy cơ cao khi truyền COVID-19, vì vậy rất có khả năng bệnh nhân không chịu thăm khám vì sợ nhiễm COVID-19. Các khách hàng có nguy cơ cao như gia đình bệnh nhân có thể thấy bất tiện khi được các bác sĩ tại các cơ sở y tế đánh giá. Điều này cũng có thể đúng đối với bệnh nhân lao kháng thuốc, những người phải đến cơ sở y tế để được tiêm thuốc hàng ngày, dẫn đến việc bỏ lỡ liều sẽ làm tình trạng của họ trở nên tồi tệ hơn.

Bệnh nhân lao nhập viện có thể bị suy hô hấp, thường cần máy thở để giúp họ thở. Họ phải chia sẻ nguồn cung cấp máy thở hạn chế với bệnh nhân COVID-19 bị suy hô hấp. Tỷ lệ tử vong cao hơn đáng kể ở những bệnh nhân không thể đáp ứng nhu cầu thở máy.

Năm 2017, hơn một nửa Indonesia được tuyên bố không có sốt rét. Hầu hết các trường hợp sốt rét xảy ra ở Papua, Đông Nusa Tenggara, Maluku và Tây Papua. Tất cả bốn tỉnh có khả năng phục hồi hệ thống y tế yếu vì số lượng cơ sở y tế và nhân viên y tế thấp. Cuộc khủng hoảng COVID-19 có thể sẽ khiến các hệ thống y tế địa phương này dễ bị phá vỡ chương trình sốt rét của họ.

Trong điều kiện bình thường, việc phát hiện trường hợp nhiễm HIV ở Indonesia được thực hiện thông qua các chương trình xét nghiệm HIV di động nhằm thu hút các khách hàng tiềm năng nhiễm HIV ở các điểm nóng như khu đèn đỏ và phòng chờ đồng tính. Tuy nhiên, các chương trình này đã tạm thời bị đình chỉ do đại dịch và xét nghiệm HIV tự nguyện tại các cơ sở y tế đã bị thu hẹp.

Người nhiễm HIV cần một nguồn cung cấp thuốc kháng retrovirus (ARV) liên tục mà họ phải uống mỗi ngày. Đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng xấu đến chuỗi cung ứng ARV của Indonesia, vì các loại thuốc này đều được nhập khẩu.

Hơn nữa, các hạn chế di chuyển có thể hạn chế quyền truy cập vào các dịch vụ y tế cho người nhiễm để lấy thêm thuốc theo toa ARV của họ. Người nhiễm HIV cũng có thể ngại đến các cuộc hẹn của họ tại bệnh viện và puskesmas vì có khả năng cao nhiễm COVID-19 do bị suy giảm miễn dịch.