Chính phủ đề xuất người lao động được hưởng BHXH một lần

Ảnh Thúy Vân

Sáng 21/5, Bộ trưởng Bộ Lao động –Thương binh và Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ đã trình bày Báo cáo về Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, có hiệu lực vào 1/1/2016 (trong đó có quy định người tham gia BHXH không được hưởng BHXH một lần như luật hiện hành). Trước đó, Chính phủ đã nhất trí kiến nghị Quốc hội sửa đổi Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội.

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 bao gồm 9 chương và 125 điều vừa được thông qua tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIII. Theo Điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội 2006, người lao động sau một năm nghỉ việc nếu không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội và có yêu cầu nhận bảo hiểm xã hội một lần mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội thì được giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội một lần.

Tại Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, các trường hợp được hưởng bảo hiểm xã hội một lần thu hẹp hơn trước. Cụ thể, đối tượng hưởng bảo hiểm xã hội một lần là người lao động mắc các bệnh nguy hiểm như ung thư, bại liệt, lao nặng, phong, HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế...

Đối với những trường hợp khác được bảo lưu thời gian tham gia bảo hiểm xã hội để khi có việc làm, người lao động tiếp tục đóng hoặc người tham gia hưởng bảo hiểm xã hội chưa đủ thời gian thì tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện để về già được hưởng lương hưu.

Tuy nhiên, điều này vấp phải sự phản ứng của người lao động. Trước sự việc công nhân Công ty TNHH PouYuen Việt Nam, quận Bình Tân, TP.HCM đình công để bày tỏ quan điểm không đồng tình với quy định tại điều 60 của Luật hưởng bảo hiểm xã hội năm 2014, Chính phủ đã nghe báo cáo, ý kiến thảo luận của các Bộ, cơ quan, địa phương và nhất trí kiến nghị Quốc hội sửa đổi Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 theo hướng nếu người lao động không đủ thời gian đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, điều chỉnh Điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 theo hướng: Trước mắt, cho phép người lao động khi chưa đủ điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu sau một năm nghỉ việc nếu không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội thì có quyền lựa chọn hưởng bảo hiểm xã hội một lần hoặc tiếp tục bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội như quy định của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2006. Nội dung này sẽ được xem xét, điều chỉnh tương đồng đối với cả người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Tại phiên họp, bà Trương Thị Mai, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội đã trình bày báo cáo ý kiến về Điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014. Bà Mai cho biết, hằng năm có 80% người nhận bảo hiểm xã hội một lần so với tổng số người đóng bảo hiểm xã hội. Tình hình trên là do tâm lý người lao động muốn nhận tiền để giải quyết khó khăn trước mắt. Trên cơ sở nguyện vọng của một bộ phận người lao động chỉ làm việc ở khu vực chính thức trong một thời gian ngắn, trong điều kiện sự dịch chuyển lao động từ khu vực phi chính thức sang khu vực chính thức còn chậm, việc làm của người lao động chưa thật sự bền vững, vì vậy đa số thành viên Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội tán thành với đề xuất của Chính phủ “trước mắt cho phép người lao động nếu có nguyện vọng thì được nhận lại số tiền đã tham gia bảo hiểm xã hội”.

Bên cạnh đó, xây dựng lộ trình nâng dần điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần phù hợp với tỷ lệ lao động trong khu vực chính thức và sự phát triển của thị trường lao động để giảm dần số người không có lương hưu khi về già.

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2015, Chính phủ đã thảo luận về báo cáo của các Bộ, cơ quan chức năng đối với kiến nghị của công nhân về Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, UBND TP. HCM đã kiến nghị việc sửa đổi Luật cho phù hợp với tình hình thực tiễn và nguyện vọng của công nhân. Sau khi nghe báo cáo và các ý kiến thảo luận, Chính phủ đã nhất trí với kiến nghị của các Bộ, cơ quan, địa phương nêu trên và kiến nghị Quốc hội sửa đổi Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 theo hướng nếu người lao động không đủ thời gian đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu thì được hưởng BHXH một lần.