WHO kêu gọi điều trị lao kháng thuốc theo đường uống

WHO kêu gọi tiếp cận với chế độ điều trị bằng đường uống hoàn toàn cho bệnh nhân mắc bệnh lao kháng đa thuốc (MDR-TB)

MDR-TB là sự kháng kháng sinh của vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis, chống lại ít nhất là thuốc isoniazid và rifampicin, các loại thuốc nền tảng để điều trị bệnh lao.

Điều này sẽ dẫn đến những cải thiện lớn về kết quả điều trị và chất lượng cuộc sống cho người bệnh và người thân của họ.

Các hướng dẫn được đi kèm theo một cẩm nang hoạt động để tạo điều kiện cho các chương trình chống lao quốc gia, Bộ Y tế, các đối tác kỹ thuật và những người khác liên quan đến việc điều trị bệnh nhân mắc lao kháng thuốc triển khai nhanh chóng. Tiến sĩ Tereza Kasaeva, Giám đốc Chương trình phòng chống lao toàn cầu của WHO cho biết: Giờ đây, bệnh nhân bị MDR-TB có thể được hưởng lợi từ các phương pháp điều trị bằng đường uống ngắn ngày hơn khi ở nhà.

Các hướng dẫn tổng hợp về điều trị lao kháng thuốc và cẩm nang đi kèm khuyến nghị một số điều mới trong phương pháp điều trị. Những điều này bao gồm:

- Phác đồ điều trị hoàn toàn theo đường uống ngắn ngày mới cho bệnh nhân mắc MDR -TB thay thế cho chế độ điều trị bằng thuốc tiêm ngắn ngày được khuyến nghị trước đó. Phác đồ lần này được khuyến nghị trong vòng 9-11 tháng và nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh nhân hoàn thành phác đồ này dễ dàng hơn so với các phác đồ kéo dài đến 20 tháng. Cần loại trừ sự kháng fluoroquinolone trước khi bắt đầu phác đồ này.

- Phác đồ điều trị hoàn toàn theo đường uống ngắn ngày mới này sẽ được sử dụng thử cho bệnh nhân mắc MDR-TB và kháng fluoroquinolone (dùng trong điều kiện nghiên cứu). Phác đồ này kéo dài 6-9 tháng và chứa một hợp chất mới chưa được sử dụng trong chế độ điều trị lao trước đây - Pretomanid, kết hợp với bedaquiline và linezolid. Cho tới hiện nay, tiên lượng điều trị cho bệnh nhân mắc MDR-TB và kháng fluoroquinolone không quá tốt đẹp. Tuy nhiên, việc sử dụng phác đồ điều trị mới này có thể cải thiện đáng kể tiên lượng. Bằng chứng thu thập được thông qua việc sử dụng chế độ này cũng sẽ hỗ trợ xây dựng cơ sở bằng chứng toàn cầu về hiệu quả và độ an toàn của nó, vượt ra ngoài kết quả thử nghiệm trong nghiên cứu đầu tiên.

- Những thay đổi khác được nêu trong hướng dẫn mới và cẩm nang vận hành bao gồm lời khuyên về sự an toàn của việc sử dụng bedaquiline quá sáu tháng, sử dụng bedaquiline và delamanid đồng thời và sử dụng bedaquiline trong khi mang thai.

Các cập nhật trên đã được báo trước vào tháng 12/2019 thông qua một bản thông cáo nhanh từ WHO trước khi cập nhật các hướng dẫn, để thông báo cho các chương trình chống lao quốc gia và các bên liên quan khác về các hệ quả chính của việc điều trị MDR/ RR-TB (lao kháng thuốc) và XDR-TB (lao kháng trị-siêu kháng thuốc) và cho phép chuyển đổi nhanh chóng và lên kế hoạch ở cấp quốc gia.

Lao kháng thuốc vẫn là một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng. Khoảng nửa triệu người mắc bệnh lao kháng thuốc hàng năm và khoảng 214 nghìn người chết mỗi năm theo ước tính của WHO. MDR-TB là một nguồn kháng kháng sinh lớn trên toàn thế giới và đe dọa nỗ lực của chúng ta trong việc điều trị bệnh lao toàn cầu trong hai thập kỷ qua. Đẩy nhanh chẩn đoán và điều trị MDR-TB là các điều chính của Chiến lược Kết thúc Bệnh lao của WHO và là mục tiêu chính trong tuyên bố chính trị của Hội nghị Cấp cao của LHQ về Lao.

Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức đáng kể trong việc cho phép tiếp cận chẩn đoán và chăm sóc: Hiện tại, trên toàn thế giới, cứ ba người bệnh thì chỉ có một người được phát hiện và chỉ hơn một nửa được điều trị thành công. Các phác đồ điều trị thích hợp đối với bệnh lao kháng thuốc nên được chuẩn bị sẵn sàng và dễ tiếp cận đối với tất cả những ai cần điều trị. Điều này cũng nằm trong mục tiêu của WHO để xây dựng bảo hiểm y tế toàn cầu và giảm thiểu các trường hợp tử vong do bệnh có thể phòng ngừa và chữa được.