Phòng, chống HIV trong nhóm MSM: ‘Bề nổi của tảng băng chìm’

21/05/2018 17:19

Bác sĩ Tiêu Thị Thu Vân, Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TPHCM cho biết, từ năm 2011 đến nay, qua phân tích nhóm nam quan hệ đồng giới (MSM) đang thực sự báo động, chiếm gần 20% các nhóm nguy cơ. Con số này có thể còn lớn hơn rất nhiều bởi việc tiếp cận nhóm này còn rất hạn chế, tạm gọi những gì tiếp cận được mới chỉ là "bề nổi của tảng băng chìm".

Tổ chức dựa vào cộng đồng (CBO) tư vấn xét nghiệm HIV cho những người nguy cơ cao. Ảnh: Thùy Chi

Theo bà Tiêu Thị Thu Vân, nguyên nhân trực tiếp của việc gia tăng người nhiễm HIV hiện nay chủ yếu từ các nhóm nguy cơ gồm sử dụng ma túy, mại dâm, MSM và bạn tình nhóm nguy cơ này.

Ngày nay, nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới có xu hướng "lộ diện" nhiều hơn do "cởi bỏ" được một phần sự kỳ thị, phân biệt đối xử của xã hội qua việc họ được công nhận và có sự trợ giúp pháp lý về giới tính. Theo ước tính, hiện Thành phố có khoảng 58.000 người nam có quan hệ tình dục đồng giới. Trong đó, khoảng 1/3 số này có nguy cơ nhiễm HIV cao do sử dụng ma túy, bán dâm và quan hệ tình dục đồng thời với nhiều bạn tình. Việc tiếp cận, thống kê nhóm nam quan hệ đồng giới vô cùng khó khăn vì các nhóm thường không muốn bộc lộ mình.

Bác sĩ Tiêu Thị Thu Vân cho hay, nhóm nam quan hệ đồng giới có một số vấn đề. Thứ nhất là quan hệ tình dục thông qua hoạt động mại dâm. Đáng lo ngại là khả năng lây nhiễm trên nhóm này cao hơn các nhóm đối tượng khác do hành vi tình dục khác biệt.

Trong khi đó, việc sử dụng ma túy tổng hợp đang ngày càng gia tăng trong giới trẻ, người dùng ma túy tổng hợp thường có xu hướng quan hệ tình dục tập thể, không an toàn, điều này rất dễ lây nhiễm HIV. Chưa kể sử dụng ma túy tổng hợp một thời gian thường hay đi kèm sử dụng heroin. Ban đầu chỉ sử dụng thông qua uống, sau đó là hút và cuối cùng tiêm chích, do đó khả năng lây nhiễm HIV rất cao.

Việc tiếp cận nhóm nam quan hệ đồng giới để can thiệp hạn chế lây nhiễm HIV là điều vô cùng khó khăn bởi phần đông họ "rất kín", ngại lộ thân phận, ngại tiếp xúc. Sự kỳ thị và phân biệt đối xử của cộng đồng, đặc biệt là các cơ sở y tế sẽ làm ảnh hưởng đến việc tiếp cận các dịch vụ tư vấn xét nghiệm HIV, điều trị ARV trong nhóm MSM. 

Để giảm thiểu số người lây nhiễm mới HIV trong nhóm MSM, thời gian qua Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TPHCM đã tích cực tổ chức tập huấn kiến thức, kỹ năng, lồng ghép thông tin tuyên truyền, vận động người cùng giới hiểu và tự ý thức sử dụng các giải pháp quan hệ tình dục an toàn.

Để tạo thuận lợi cho nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới biết được tình trạng bệnh, các "đồng đẳng" có thể thực hiện xét nghiệm HIV phân loại ban đầu bằng kỹ thuật xét nghiệm HIV nhanh ngay tại cộng đồng thay vì phải đến trung tâm y tế.

TPHCM hiện đang có chương trình tiếp cận qua mạng. Qua các phần mềm công nghệ các "đồng đẳng" trao đổi, hướng dẫn cách dự phòng lây nhiễm HIV, qua đó giới thiệu người có nhu cầu đến các dịch vụ tư vấn xét nghiệm HIV. Bên cạnh đó, còn triển khai điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV (PrEP) như một biện pháp dự phòng bổ sung cho nhóm người có nguy cơ cao gặp khó khăn trong việc sử dụng các biện pháp dự phòng truyền thống như bao cao su.

Thời gian tới, Thành phố sẽ đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền sử dụng bao cao su và các biện pháp bảo đảm an toàn tình dục.

Theo số liệu thống kê của Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TPHCM, ước tính riêng năm 2017 Thành phố đã phát hiện thêm 5.864 người nhiễm mới HIV/AIDS, so với năm 2016 ước tăng 2.778 người là do thành phố đang "dồn tổng lực" triển khai mục tiêu 90-90-90.

Cuộc giám sát trọng điểm năm 2017, tỉ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới tăng với tỉ lệ 17% (năm 2016 là 13%, năm 2015 là 11%). Báo cáo hoạt động xét nghiệm người phơi nhiễm năm 2017 còn cho thấy một người đồng tính nhiễm HIV có trung bình từ 2 đến 10 bạn tình.
Top