Những hiểu lầm phổ biến về đồng tính và chuyển giới

Cặp đôi đồng tính nam Both (trái) và New Year ở Thái Lan

Khái niệm về đồng tính và chuyển giới

Đồng tính và chuyển giới thuộc về 2 khái niệm khác nhau. Đồng tính đề cập về xu hướng tính dục của con người (xu hướng dị tính: yêu khác giới; xu hướng đồng tính: yêu cùng giới). Trong khi chuyển giới nói về bản dạng giới của con người, từ đó phân chia thành người không chuyển giới tức là bản dạng trùng với giới tính lúc mới sinh. Người chuyển giới là bản dạng khác với giới tính lúc mới sinh.

LGBT là từ viết tắt chỉ nhóm người gồm đồng tính nữ (Lesbians), đồng tính nam (Gays), song tính (Bisexuals) và chuyển giới tính (Transgender). Trong đó 3 chữ cái đầu đề cập về xu hướng tính dục (đồng tính nam, đồng tính nữ, song tính), còn chữ T (chuyển giới) là nói đến bản dạng giới của một con người.

Theo bà Vũ Kiều Châu Loan, thuộc Trung tâm Hỗ trợ Sáng kiến phục vụ cộng đồng (ICS), chuyển giới là việc một người cảm nhận mình thuộc một giới tính khác với giới tính lúc mới sinh. Cảm nhận về giới tính này được gọi là bản dạng giới. Ví dụ, người chuyển giới nam nghĩa là người đó sinh ra với cơ thể nữ nhưng cảm nhận giới tính của mình là nam. Khái niệm này không phụ thuộc vào việc người đó đã phẫu thuật chuyển giới hay chưa. Trong trường hợp người chuyển giới mà thực hiện phẫu thuật theo giới tính mình mong muốn thì đây là người chuyển giới đã phẫu thuật. Khi đó, họ muốn được gọi tên và nhìn nhận như giới tính mình mong muốn (là nam hoặc nữ).

Còn đồng tính là một người có xu hướng yêu người cùng giới với mình. Chẳng hạn, người đồng tính nam là người đó có xu hướng yêu người cùng giới là nam. Tuy nhiên, bản thân người đó vẫn cảm nhận mình là nam giới.

Định nghĩa một người nam không bao hàm việc người đó phải yêu nữ thì mới là nam, hay một người nữ phải yêu nam thì mới là nữ. Khoa học về giới và tính dục hiện nay ghi nhận có người nam xu hướng yêu nam, người nữ lại có xu hướng yêu người nữ khác.

Cách nhận biết một người đồng tính hay chuyển giới

Theo bà Châu Loan, thực ra để trả lời xem một người là đồng tính hay dị tính cần phải đặt câu hỏi “Người đó thường thấy yêu ai?”. Còn để biết một người có chuyển giới hay không thì cần hỏi “Người đó cảm nhận giới tính của mình là gì? Khác hay giống với giới tính lúc mới sinh?”.

Hai câu hỏi trên không xét đến hình dáng bề ngoài, cử chỉ, cách xưng hô trong mối quan hệ yêu đương mà nó thuộc về khái niệm thể hiện giới và vai trò giới bởi một người nam có thể có những mức độ nam tính khác nhau (không phải ai cũng cơ bắp, 6 múi, mặc quần áo màu tối, trụ cột gia đình) và một người nữ có những mức độ nữ tính khác nhau (không phải ai cũng tóc dài, mảnh mai, mặc quần áo màu sáng, nội trợ ở nhà).

Quan niệm nam tính, nữ tính cũng như các vai trò tương ứng trong mối quan hệ có thể thay đổi qua từng thời kỳ. Ngày nay, nhìn một người nam mặc áo hồng cũng chẳng thể nói được anh ta có xu hướng tính dục dị tính hay đồng tính, có chuyển giới hay không. Nhìn một người nữ cắt tóc tém cũng không khẳng định được cô ấy là đồng tính nữ, chuyển giới hay không.

Thực tế khi một người con trai ăn mặc điệu đà, cử chỉ ẻo lả, mọi người hay gọi anh ta là đồng tính. Cách gọi này chỉ đơn thuần là sự phỏng đoán, có thể đúng có thể không (có thể đó là người chuyển giới nam sang nữ chẳng hạn). Cho nên muốn biết chính xác hơn, cần tìm hiểu rõ về cảm xúc yêu và cảm nhận giới tính họ.

Chuyện thể hiện giới qua dáng vẻ bề ngoài còn tùy thuộc vào cả sở thích thời trang, không gian, thời điểm, công việc của mỗi người. Nếu chỉ nhìn một người tại một lúc, một nơi nào đó và không biết họ yêu ai và cảm nhận gì bên trong trái tim thì không thể khẳng định được vì nhìn nhau là hành vi tức thời, còn để biết và hiểu rõ một người thì cần phải có sự giao tiếp, đối thoại, quan tâm lẫn nhau.

Thực ra nhu cầu của người đồng tính là được yêu người mình yêu, là nhu cầu về mối quan hệ cùng giới. Còn nhu cầu của người chuyển giới là được sống với giới tính mình cảm nhận, nó thuộc phạm vi mỗi cá nhân.

Riêng với người chuyển giới đồng tính, họ cần được bảo vệ quyền theo cả hai nhu cầu trên. Có nghĩa là bản thân họ được sống với cơ thể như họ muốn, đồng thời khi yêu thì được yêu người cùng giới với mình.