Nguyên Phó Giám đốc Công an TPHCM nêu cách kéo giảm tội phạm ma tuý

07/10/2019 17:18

Khi trung chuyển ma túy qua Việt Nam, do Việt Nam chưa có hiệp định về tương trợ tư pháp với một số nước nên khả năng phát hiện thấp, khi phát hiện rồi thì xử lý còn khó hơn.

Thiếu tướng Phan Anh Minh chia sẻ tại hội nghị về công tác phòng chống tội phạm ma túy

Tại Hội nghị về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về ma túy trên địa bàn TPHCM do Thành ủy TPHCM tổ chức sáng 4/10, Thiếu tướng Phan Anh Minh, nguyên Phó Giám đốc Công an TPHCM, nguyên Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP đã có những chia sẻ và kiến nghị tâm huyết từ thực tiễn đấu tranh chống tội phạm ma túy.

Theo Thiếu tướng Phan Anh Minh, tội phạm ma túy đã có sự thay đổi và có quy mô lớn hơn rất nhiều. Trước đây, ma tuý được tính đơn vị bánh, ký nhưng giờ tính bằng tấn. Người nghiện ngày càng gia tăng. Chủng loại ma túy được sử dụng và lạm dụng ngày càng nhiều, gây hậu quả về trật tự xã hội, thậm chí là cuồng sát người thân. Chúng ta chưa đạt được yêu cầu tổng quát về kiềm chế và kéo giảm tội phạm lẫn tệ nạn ma túy...

Nguyên Phó Giám đốc Công an TPHCM cho rằng trong tương tác tội phạm, tệ nạn ma túy và tình hình ANTT… thì thành tố người nghiện là thành tố trung tâm, chủ lực và nguy hiểm nhất.

“Người nghiện không chỉ là mặt cầu để nuôi sống cho tội phạm cung cấp ma túy và khi họ tha hóa thì thành nhân lực tiếp tay. Họ cũng đóng vai trò quan trọng trong tổ chức, mua bán ma túy để đánh giá chất lượng qua việc dùng thử. Người nghiện là thành tố làm gia tăng phạm pháp hình sự, làm ANTT xã hội xấu hơn".

Để làm rõ nhận định này, Thiếu tướng Phan Anh Minh dẫn chứng trong thời gian ông phụ trách, có 2 năm là năm 2008 và năm 2013, tội phạm hình sự gia tăng trên địa bàn TP. Soi lại nguyên nhân là do "bế tắc" trong công tác quản lý người nghiện. Điều này gây tồn đọng người nghiện và lập tức tội phạm gia tăng.

 "Khi soi lại nguyên nhân thì là do bế tắc trong việc giải quyết người nghiện do Nghị quyết 16 về quản lý sau cai và Luật xử lý vi phạm hành chính chuyển đổi từ quyết định hành chính của UBND sang cho tòa án theo diện bắt buộc gây tồn đọng người nghiện thì phạm pháp hình sự ngay lập tức gia tăng”, ông thông tin.

Nên thay đổi chính sách

Theo Thiếu tướng Phan Anh Minh, cần có quan điểm nhìn nhận toàn diện hơn về người nghiện. Họ thuộc đối tượng có nguy cơ vi phạm pháp luật cao, cần được chăm sóc điều trị và quản lý đặc biệt.

“Đối sách của chúng ta là phải tập trung và ưu tiên cho việc ngăn ngừa việc phát sinh thêm người nghiện mới và can thiệp sớm hơn. Theo dõi, giúp đỡ liên tục hơn tập trung vào các cá nhân và quần thể người vi phạm và có khả năng vi phạm, nguy cơ tái phạm về ma túy. Chúng ta phải nhìn nhận và giải quyết để tự cứu mình”, Thiếu tướng Phan Anh Minh nói.

Phương thức tuyên truyền hiện cũng còn tồn tại. Khẩu hiệu gắn trên đường hoặc tới tháng phòng chống ma túy cho xe chạy để tuyên truyền hình như là lãng phí vì 2/3 dân TPHCM đều hiểu được vấn nạn này.

“Cái mà chúng ta cần là các người nguy cơ và địa điểm nguy cơ. Người nghiện họ tự lôi kéo nhau, không phải là nhu cầu bản năng mà là do nhân tạo, do tự tập mà thành. Bây giờ, cứ kiểm tra tụ điểm nhạy cảm là ra ma túy… Nếu có tuyên truyền, hãy tập trung vào những chỗ này”.

Ông cũng cho rằng đối tượng cần phải tuyên truyền, phải giành giật là con em của các gia đình có người vi phạm về ma túy.

Về các địa điểm kinh doanh có điều kiện, trách nhiệm không chỉ có cảnh sát phòng chống ma túy mà còn có cả cảnh sát quản lý hành chính về an ninh trật tự cấp giấy chứng nhận.

“Chúng ta đừng than phiền rằng là họ đổi chủ. Nếu tôi phát hiện anh vi phạm thì tôi rút giấy chứng nhận, hủy giấy chứng nhận thì lập tức cơ sở đó không được kinh doanh”, tướng Minh nói.

Ông cũng cho rằng cần có những sự thay đổi việc đánh giá tình trạng của người nghiện ma túy tổng hợp. “Người ta đều cho rằng việc chẩn đoán tình trạng nghiện ma túy tổng hợp thì cần phải theo dõi và đợi tới hậu quả loạn thần, ảo giác tức là đã rơi vào không thể điều khiển được hành vi nữa, phải thay đổi nhận thức này”, ông nói.

Nhiều trường hợp điều trị thì yêu cầu có phác đồ với từng loại ma túy, thế nhưng mỗi năm thế giới xuất hiện thêm 3 loại ma túy mới theo đà phát triển của hóa dược, nên không thể ban hành kịp phát đồ.

Ông cũng đề xuất quản lý chặt hơn, lâu dài hơn, hỗ trợ nhiều hơn với các trường hợp sau cai tránh lãng phí vì cai xong lại tái nghiện, phải cai lại từ đầu...

Để xử lý tội phạm ma túy, tướng Phan Anh Minh đề nghị các cơ quan tố tụng cần nhanh chóng khắc phục một số nhược điểm tồn tại lâu nay.

Theo ông, luật hình sự quy định hàng chục tội danh nhưng chỉ xử lý có 3 tội danh tàng trữ, vận chuyển, sử dụng chất ma túy mà bỏ qua nhiều hành vi phạm tội là tác nhân gây phát sinh người nghiện, như: lôi kéo, cưỡng ép, tổ chức, chứa chấp sử dụng trái phép chất ma túy. Ông đề nghị cần cố gắng xử 1/3 số vụ án có thêm nhóm tội nêu trên.

Bên cạnh đó, phải mở rộng điều tra vì tội phạm ma túy là tội phạm có tổ chức để tăng số bị can vì hiện nay bình quân hơn 70% vụ án ma túy chỉ có 1 bị cáo và không có đồng phạm.

Thiếu tướng Phan Anh Minh chia sẻ: "Trong quá trình hỏi cungcác tội phạm trung chuyển thì họ nói Việt Nam hội nhập kinh tế sâu, giao thương thanh toán thuận lợi nhưng pháp luật không hội nhập. Dại gì không trung chuyển qua Việt Nam".

Tướng Phan Anh Minh dẫn lại câu trả lời của tội phạm trung chuyển ma túy: "Khi mà trung chuyển qua Việt Nam thì do không tương trợ tư pháp các nước cho nên khả năng phát hiện đã thấp, mà khi phát hiện rồi thì xử còn khó hơn".

Cuối cùng, theo Thiếu tướng Phan Anh Minh, đó là thẩm quyền. Ông cho rằng hầu hết hoạt động tương trợ tư pháp dồn vào cơ quan trung ương. "Có những lúc tôi rất bức bối vì khi phát hiện container có ma túy đã xuống tàu và đang trên đường đi Đài Loan nhưng phải xin ý kiến trung ương mà lãnh đạo bộ đang họp Quốc hội nên xin ý kiến không được, hễ chậm một tí là mất rồi" - Thiếu tướng nêu bất hợp lý.

Vì lẽ trên, nguyên Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an TPHCM kiến nghị phải khắc phục những vướng mắc này để thuận lợi hơn cho công tác trấn áp tội phạm, nếu không bọn tội phạm ma túy sẽ tiếp tục chọn Việt Nam làm nơi trung chuyển ma túy với quy mô ngày càng lớn hơn.

Top