Đổi mới 'phương thức' đánh án, tấn công mạnh mẽ tội phạm ma tuý

26/01/2020 19:23

Theo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý, Bộ Công an, năm 2019, số lượng ma túy tổng hợp thu giữ được tăng đột biến, cao hơn gấp 5 lần so với năm 2018, là năm thu giữ lượng ma túy nói chung, ma túy tổng hợp nói riêng lớn nhất từ trước đến nay, có những chuyên án bắt giữ lên đến hàng tấn ma tuý đá, hàng nghìn bánh heroin.

Năm 2019, lực lượng Công an đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, xử lý hơn 23.328 vụ, với hơn 36.222 đối tượng phạm tội về ma túy. Thu giữ gần 9 tấn ma tuý các loại (hơn 1.222 kg heroin; 6.253 kg 1.053.099 viên ma túy tổng hợp, hơn 614 kg thuốc phiện và 768 kg cần sa).

Cuộc chiến chống tội phạm ma túy ngày càng khốc liệt, nóng bỏng đang đặt ra yêu cầu lực lượng chức năng, trong đó có lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý tìm phương án đấu tranh với tội phạm ma túy, bảo đảm hiệu quả hơn. Nhân dịp năm mới, phóng viên đã có cuộc trao đổi với Trung tướng Phạm Văn Các, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý (C04, Bộ Công an).

 

Trung tướng Phạm Văn Các, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý (Bộ Công an). Ảnh Hoàng Anh

Tội phạm ma tuý có sự dịch chuyển

Theo nhận định, trong năm qua, tại địa bàn TPHCM, tội phạm ma túy có liên quan đến người nước ngoài diễn biến đặc biệt phức tạp, trở thành “điểm nóng” ma túy của Việt Nam. Vậy tại sao TPHCM lại thành “điểm nóng” ma tuý, thưa ông?

Trung tướng Phạm Văn Các: Năm 2018, sau khi lãnh đạo Bộ Công an trực tiếp chỉ đạo lực lượng chức năng tiêu diệt trùm ma túy ở Sơn La. Các đối tượng đã dịch chuyển địa bàn hoạt động vào khu vực bắc miền Trung và Tây Nam Bộ.

TPHCM là trung tâm kinh tế của cả nước, có cảng Cát Lái rất thuận lợi. Lợi dụng chính sách xuất nhập khẩu thông thoáng, tội phạm chọn cảng Cát Lái làm nơi xuất nhập hàng cấm. Ðây là lý do TPHCM trở thành điểm nóng ma túy trong thời gian qua.

Do dự báo trước tình hình, nắm bắt được xu hướng hoạt động của tội phạm ma tuý, Cục C04 đã tập trung lực lượng, triển khai các kế hoạch, các biện pháp nghiệp vụ để đấu tranh. Kết quả đã liên tiếp triệt phá nhiều chuyên án “khủng”, bắt giữ những ông chủ của đường dây ma tuý xuyên quốc gia ở cả trong nước và nước ngoài.

Điển hình như ngày 27/3, tại góc giao lộ vòng xoay An Sương, phường Trung Mỹ Tây, quận 12, TPHCM, tổ công tác liên ngành 363 Công an TPHCM làm nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát trên đường thu giữ 895 bánh heroin trên một chiếc xe tải, bắt một đối tượng người Đài Loan (Trung Quốc).

Ngay sau khi thu giữ được số lượng heroin đặc biệt lớn, lãnh đạo Bộ Công an đã chỉ đạo C04 chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan điều tra, mở rộng vụ án. Sau nhiều tháng ròng thu thập tài liệu, chứng cứ, C04 nhận định đây là đường dây tổ chức mua bán, vận chuyển trái phép ma túy xuyên quốc gia quy mô lớn, tính chất vô cùng tinh vi, phức tạp đã xác lập chuyên án.

6h sáng 3/11, C04 ra lệnh đồng loạt khám xét khẩn cấp 5 địa điểm nghi vấn, thu giữ 446 bánh heroin cất giấu trong 6 bao tải và nhiều bao tải chứa hạt nhựa mà các đối tượng sử dụng để ngụy trang giấu ma túy vận chuyển đi nước ngoài.

Cũng liên quan trong đường dây tội phạm này, trước đó ngày 18/10, Cảnh sát Đài Loan (Trung Quốc) bắt giữ container chứa 400 bao tải hạt nhựa PVC được vận chuyển từ TPHCM, kiểm tra thu giữ 56 bánh heroin giấu trong 11 bao tải chứa hạt nhựa, đồng thời Cảnh sát Đài Loan (Trung Quốc) cũng bắt giữ hai đối tượng.

Như vậy, thông qua các biện pháp nghiệp vụ và sự phối hợp của các lực lượng trong và ngoài nước, sau gần 1 năm mới tiêu diệt được đường dây tội phạm này, cả phía Việt Nam và Đài Loan đã bắt 3 đối tượng người Đài Loan, quyết định truy nã 1 đối tượng người Đài Loan, thu 1.397 bánh heroin cùng nhiều vật chứng liên quan.

Những kết quả đấu tranh này cũng cho thấy thực tế tình hình tội phạm ma túy diễn biến hết sức phức tạp, đặc biệt là tội phạm có yếu tố nước ngoài.

Ông có thể cho biết rõ hơn về tình trạng xuất hiện một số đường dây tội phạm ma tuý lớn có sự cấu kết của một số đối tượng trong nước với các đối tượng người nước ngoài? Việc xử lý các đối tượng nước ngoài này như thế nào, thưa ông?

Trung tướng Phạm Văn Các: Các đối tượng chủ yếu là người Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc). Chúng lợi dụng chính sách xuất, nhập khẩu thông thoáng của Việt Nam để tổ chức mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ Lào vào Việt Nam, sau đó đưa đi nước thứ ba tiêu thụ.

Đặc biệt, một số đối tượng người Đài Loan, Trung Quốc móc nối với các đối tượng người Việt Nam ở trong nước thành lập các doanh nghiệp, công ty “bình phong” sản xuất, kinh doanh, xuất, nhập khẩu, thuê kho, xưởng hàng hóa ở các thành phố lớn như: TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai… ngụy trang với vỏ bọc làm ăn hợp pháp; đối tượng chủ mưu cầm đầu ở nước ngoài điều khiển việc mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ khu vực Tam giác vàng qua Lào, Thái Lan, Campuchia đưa vào Việt Nam (tập kết ở các cơ sở kinh doanh, kho hàng đã thuê sẵn). Đáng chú ý, các đối tượng người nước ngoài lợi dụng hoạt động của các doanh nghiệp để “núp bóng” tổ chức sản xuất trái phép MTTH.

Ma túy được cất giấu ngụy trang trong một số loại hàng hóa xuất, nhập khẩu hoặc tạm nhập, tái xuất như đồ gỗ, thiết bị điện tử, nông sản, trà, hạt nhựa, phế liệu, băng keo, đồ chơi trẻ em, loa thùng... sau đó đưa vào container để vận chuyển bằng đường biển đi các nước như Đài Loan (Trung Quốc), Trung Quốc, Philippinnes, Australia tiêu thụ.

Trước tình hình đó, C04 đã tham mưu cho lãnh đạo Bộ Công an có điện chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương phối hợp với các lực lượng chức năng rà soát lại toàn bộ các doanh nghiệp, công ty do người nước ngoài thuê có dấu hiệu nghi vấn; tăng cường công tác quản lý, tăng cường các hoạt động nghiệp vụ để phát hiện kịp thời tội phạm núp bóng doanh nghiệp; đồng thời phối hợp với Bộ đội Biên phòng, Hải quan siết chặt kiểm soát hàng hóa xuất nhập khẩu có dấu hiệu ngụy trang ma túy tại các cửa khẩu, cảng biển.

Về việc xử lý, các đối tượng người nước ngoài phạm tội về ma tuý tại Việt Nam sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật Việt Nam và chấp hành án tại Việt Nam. Trường hợp nào phạm tội đến mức án tử hình vẫn sẽ bị tử hình.

Đổi mới phương thức “đánh án”

Năm 2019 - một năm có thể nói là hết sức khốc liệt trên trận tuyến đấu tranh với tội phạm ma túy. Tại sao số lượng ma tuý thu giữ được trong năm 2019 lại nhiều đến thế? Có được kết quả này là do đâu, thưa ông?

Trung tướng Phạm Văn Các: Năm 2019 là năm thu được số lượng ma tuý nhiều nhất từ trước đến nay cũng là nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo Bộ Công an đến toàn bộ các lực lượng nghiệp vụ: Cảnh sát ma tuý, giao thông, cơ động... tăng cường các biện pháp nghiệp vụ. Lãnh đạo Bộ đã chỉ đạo C04 phối hợp với lực lượng chức năng các nước trên thế giới và khu vực triệt phá toàn bộ đường dây tội phạm ma tuý, không để chúng lợi dụng địa bàn Việt Nam để trung chuyển ma tuý.

Có thể nói, tội phạm ma tuý trong và ngoài nước cấu kết với nhau để hoạt động và đối với tội phạm xuyên quốc gia thì không có một quốc gia nào tự mình đứng ra giải quyết được.

Trước đây việc trao đổi thông tin qua nhiều bước, nhiều cơ quan, trong khi đó tội phạm ma tuý thay đổi từng ngày, từng giờ, chậm 5-10 phút là đã không bắt được. Tuy nhiên, hiện nay đã có sự đổi mới.

Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an đã có sáng kiến, đề xuất Chính phủ tổ chức một hội nghị quốc tế cấp bộ trưởng bất thường vào tháng 10/2019. Hội nghị cấp Bộ trưởng về nâng cao hiệu quả hợp tác đấu tranh, phòng chống tội phạm ma túy xuyên quốc gia đã ra tuyên bố chung, thể hiện quyết tâm cùng hợp tác đấu tranh, ngăn chặn, tiến tới đẩy lùi tội phạm ma túy. Bộ trưởng các nước cũng đồng thuận xác lập đấu tranh chung các chuyên án về ma túy, cử trinh sát viên, điều tra viên sang mỗi nước để hợp tác đấu tranh với loại tội phạm này.

Theo đó, khi có thông tin về chuyên án ma túy xuyên quốc gia, Cục C04 sẽ trực tiếp liên hệ với các Tư lệnh cảnh sát các nước trên thế giới và đồng chỉ huy trên màn hình, trao đổi trực tiếp để phá án mà không phải đợi văn bản. Ngược lại, khi có yêu cầu điều tra song phương, Cục C04 sẽ báo cáo về Bộ để tổ chức điều tra viên, trinh sát viên sang các nước có liên quan để điều tra.

Có thể nói, từ nay, chúng tôi đã có “gậy thần” có thể đi bất cứ đâu trên thế giới để phối hợp đấu tranh, triệt phá các đường dây ma túy.

Năm vừa qua, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị chức năng trong và ngoài nước xây dựng các phương án, kế hoạch “dài hơi” triệt phá thành công nhiều chuyên án, bắt được những ông chủ cầm đầu ở trong nước hoặc nước ngoài, đây là thành công rất lớn của Cục trong năm 2019.

Điển hình như ngày 8/8, Công an Việt Nam phối hợp với Công an Trung Quốc triệt phá thành công chuyên án sản xuất trái phép chất ma túy tại huyện Đắk Hà, tỉnh Kon Tum. Đây là một chuyên án điển hình về sự hợp tác, đấu tranh phòng chống ma tuý giữa hai quốc gia, kết quả chúng ta đã bắt giữ được 8 đối tượng người Trung Quốc, thu giữ trên 34 tấn tiền chất và trên 20 tấn máy móc thiết bị.

Hay vào tháng 3, Cơ quan phòng, chống ma túy Philippines gửi Thư cảm ơn Bộ trưởng Bộ Công an Việt Nam về sự phối hợp, trao đổi thông tin kịp thời của Cục CSĐTTP về ma túy, giúp cơ quan chức năng của Philippines bắt, thu giữ 276kg ma túy tổng hợp.

Thời gian gần đây xuất hiện nhiều các cơ sở kinh doanh karaoke, vũ trường biến tướng gây mất an ninh, trật tự, đặc biệt là tình trạng thanh thiếu niên mua bán, sử dụng ma tuý tại các nơi này. Với chức năng, nhiệm vụ của mình, C04 có biện pháp gì để giải quyết vấn đề này?

Trung tướng Phạm Văn Các: Trong năm 2019, tình trạng tổ chức, chứa chấp, lôi kéo người khác sử dụng trái phép các chất MTTH tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT, dịch vụ nhạy cảm có chiều hướng gia tăng.

Trước tình hình đó, Cục đã cử lực lượng trinh sát điều tra cơ bản, nghiên cứu rất kỹ, phối hợp với công an các địa phương rà soát từng cơ sở kinh doanh có điều kiện. Hiện C04 đã nắm được trên 1.500 cơ sở kinh doanh karaoke, nhà hàng, vũ trường có dấu hiệu tổ chức sử dụng ma tuý, trong đó, tại TPHCM có trên 500 điểm, Hà Nội, Bắt Ninh có trên 100 điểm bị đưa vào “danh sách đen”. Cục C04 đã thông báo cho Công an các địa phương tiến hành theo dõi, xử lý theo quy định pháp luật.

Từ những thông báo đó, trong thời gian gần đây, Công an các địa phương đã tăng cường xử lý, đồng loạt ra quân kiểm tra các ngành nghề kinh doanh có điều kiện hoạt động trên địa bàn, triệt phá được nhiều tụ điểm tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, qua kiểm tra nhanh số người dương tính với ma túy lên đến con số hàng trăm.

Tại các Kỳ họp Quốc hội vừa qua, rất nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ quan điểm, đề nghị hình sự hoá hành vi sử dụng ma tuý trái phép. Ý kiến của ông về vấn đề này như nào?

Trung tướng Phạm Văn Các: Có thể nói, tình hình sử dụng trái phép chất ma túy có xu hướng gia tăng đang diễn biến phức tạp, nhất là từ khi Bộ luật Hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) có hiệu lực thi hành thì hành vi sử dụng trái phép chất ma túy không được coi là tội phạm, nhiều trường hợp gây ra tình trạng mất an ninh, trật tự ở nhiều nơi với nhiều vụ án, gây hoang mang trong dư luận quần chúng nhân dân, có những vụ đối tượng giết chính người thân của mình.

Trong khi đó, chưa có quy định của pháp luật về quản lý đối tượng này nên mặc dù thấy được tính chất nguy hiểm, hậu quả gây ra cho xã hội của các đối tượng này nhưng công tác quản lý đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy chưa được quan tâm một cách đúng mực dẫn đến hậu quả do những người sử dụng trái phép chất ma túy gây ra cho xã hội trong thời gian qua là vô cùng nghiêm trọng, gây bất an trong quần chúng nhân dân.

Do đó, theo tôi, cần phải có cơ chế để quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy từ đó phòng ngừa, ngăn chặn hậu quả của việc sử dụng trái phép chất ma túy gây ra cho xã hội.

Kiên quyết không để Việt Nam là địa bàn trung chuyển ma tuý

Năm 2019, những chiến công và thành tích của lực lượng công an trên trận tuyến phòng chống ma tuý đã được ghi nhận và đánh giá cao. Bước sang năm 2020, Cục CSĐT tội phạm về ma tuý có giải pháp gì để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống tội phạm ma tuý, đem lại sự bình yên cho nhân dân, thưa ông?

Trung tướng Phạm Văn Các: Năm 2020, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý sẽ tiếp tục tham mưu với Đảng uỷ Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an báo cáo lãnh đạo Đảng, Nhà nước ban hành và lãnh đạo, chỉ đạo kiểm tra, hướng dẫn đôn đốc các ban, bộ, ngành,... đẩy mạnh thực hiện công tác phòng, chống ma tuý.

Tiếp tục xây dựng hoàn thành dự án Luật phòng, chống ma tuý sửa đổi bổ sung, trình Quốc hội xem xét thông qua. Phối hợp nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Xử lý vi phạm hành chính và các văn bản quy định, hướng dẫn liên quan đến công tác cai nghiện ma tuý, công tác phòng, chống, điều tra xử lý tội phạm ma tuý, công tác quản lý, xử lý vật chứng trong các vụ án ma tuý.

Cùng với đó, tăng cường lực lượng chủ động triển khai thực hiện đồng bộ các chương trình, kế hoạch, phương án, biện pháp nghiệp vụ nhằm phòng ngừa, đấu tranh trấn áp có hiệu quả với các loại tội phạm về ma tuý, nhất là các đường dây sản xuất, mua bán, vận chuyển trái phép ma tuý lớn, liên tuyến, liên tỉnh, xuyên quốc gia, có tính quốc tế; kiên quyết không để Việt Nam là địa bàn trung chuyển ma tuý.

Đồng thời tăng cường kiểm tra, xử lý các điểm, tụ điểm sản xuất, mua bán, tổ chức, chứa chấp sử dụng trái phép chất ma túy. Phối hợp đề xuất đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện ma túy, góp phần kiểm chế sự gia tăng của tội phạm và tệ nạn ma túy, ngăn chặn “nguồn cung”, làm giảm “nguồn cầu” và tác hại của ma túy. Tiếp tục tham mưu với Bộ Công an phối hợp với các cơ quan chức năng trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 73/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ quy định danh mục chất ma túy và tiền chất….

Trong hợp tác quốc tế, Cục C04 sẽ tăng cường phối hợp với cơ quan Cảnh sát các nước trong khu vực để tập trung đấu tranh với các tổ chức, đường dây tội phạm ma túy xuyên quốc gia, có tính quốc tế, truy bắt các đối tượng truy nã về ma túy trốn ra nước ngoài.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Top