Điều trị nghiện bằng thuốc thay thế methadone: Chi phí ít, ích lợi nhiều

Điều trị Methadone cho người nghiện ma túy giúp giảm các hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV, cải thiện tình trạng sức khỏe cho bệnh nhân

Dừng hoặc giảm sử dụng ma túy bất hợp pháp

Methadone là chất đồng vận với chất dạng thuốc phiện, khi vào cơ thể methadone chiếm chỗ các thụ cảm thể, do đó tranh chấp vị trí gắn kết thụ cảm thể với heroin và khóa các tác dụng của heroin.

Nghiên cứu ở 6 chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone ở Hoa Kỳ cho thấy tỷ lệ tiêm chích ma túy giảm từ 100% tại thời điểm bắt đầu điều trị xuống 28,9% sau 4 năm điều trị.

Tại Việt Nam, nghiên cứu thuần tập 965 người bệnh năm 2009-2011 của Bộ Y tế cho thấy tỷ lệ còn sử dụng heroin giảm từ 100% khi bắt đầu điều trị xuống 27,5% ở tháng thứ 3 và tiếp tục giảm còn 15,9% sau 2 năm điều trị.

Giảm nguy cơ lây truyền các bệnh qua đường máu

Giảm tỷ lệ tiêm chích ma túy trong nhóm bệnh nhân tham gia điều trị, từ đó giúp giảm nguy cơ lây truyền các bệnh qua đường máu như HIV, viêm gan B, C.

Methadone là thuốc được sử dụng qua đường uống nên người bệnh không còn tiêm chích ma túy hoặc giảm tần suất tiêm chích từ đó giảm nguy cơ lây truyền các bệnh qua đường máu. Tham gia điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone, người bệnh sẽ được cung cấp thông tin về các biện pháp can thiệp giảm nguy cơ như tình dục an toàn, không dùng chung bơm kim tiêm, đối với người bệnh có HIV dương tính sẽ được giới thiệu chuyển gửi và điều trị sớm giúp giảm khả năng lây nhiễm cho người khác.

Nghiên cứu do tác giả Metzger và cộng sự năm 1993 công bố sau 5 năm nghiên cứu, nếu được điều trị methadone, tỷ lệ bệnh nhân chuyển thành dương tính HIV chỉ tăng 8% (từ 13% lên 21%) so với tỷ lệ tăng 30% nếu không được điều trị methadone (từ 21% lên 51%);

Tại Việt Nam, sau 24 tháng theo dõi, tỷ lệ chuyển thành dương tính HIV ở 956 người bệnh điều trị methadone chỉ là 1 người.

Giảm tỷ lệ tử vong do quá liều heroin

Methadone cạnh tranh và khóa tác động của heroin tại các thụ cảm thể do đó hạn chế việc người bệnh dùng quá liều heroin. Theo nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy, với liều methadone trên 60mg điều trị cho người nghiện các chất dạng thuốc phiện có tác dụng bảo vệ, giảm tử vong do quá liều khi dùng thêm heroin. Phải dùng liều heroin rất lớn (hơn nhiều lần so với bình thường) mới gây hiện tượng quá liều.

Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tử vong do quá liều heroin ở người nghiện không được điều trị cao hơn gấp gần 7 lần so với những người được điều trị methadone.

Cải thiện chức năng gia đình và tình trạng kinh tế

Người bệnh khi tham gia điều trị methadone sẽ giảm dần và tiến tới không còn lệ thuộc vào ma túy, người bệnh dần phục hồi sức khỏe, ổn định tâm lý, ổn định cuộc sống, tham gia các hoạt động lành mạnh khác, tái hòa nhập cộng đồng.

Tham gia điều trị bằng methadone giúp làm giảm đáng kể chi phí đối với các gia đình có người nghiện các chất dạng thuốc phiện. Nếu trước điều trị chỉ có 64,04% người bệnh có việc làm thì sau 24 tháng điều trị đã có 75,9% người bệnh có việc làm. Thu nhập của gia đình người bệnh cũng tăng theo thời gian từ 2,6 triệu đồng/tháng sau 6 tháng điều trị lên đến 3,2 triệu đồng/tháng sau 24 tháng điều trị do người bệnh có thể đi làm bình thường.

Giảm tội phạm liên quan đến ma túy

Người nghiện dừng và giảm sử dụng heroin, từ đó giảm các hành vi phạm pháp nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng heroin.

Tình hình trật tự, an ninh xã hội và an toàn của cộng đồng nơi có người nghiện ma túy cũng được cải thiện (tỷ lệ người bệnh tự báo cáo có các hành vi vi phạm pháp luật đã giảm từ 40,8% xuống chỉ còn 1,34% sau 24 tháng điều trị);

Chi phí đầu tư vận hành và thuốc methadone rẻ

Cơ sở điều trị methadone là cơ sở điều trị ngoại trú nên đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực không nhiều.