Báo động tình trạng nguy kịch, tử vong vì ma túy đá

Kiểm tra sức khỏe cho người điều trị nghiện ma túy. Ảnh: Thùy Chi

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm Chống độc cho biết, trước đây các ca nhập viện vì ma túy đá chủ yếu bệnh nhân loạn thần, ảo giác, kích thích không ghi nhận tử vong, nhưng giờ bệnh nhân nặng hơn, hôn mê, co giật, loạn nhịp tim, huyết áp, đe dọa tính mạng.

Việc xuất hiện nhiều ca ngộ độc cấp tính loại ma túy đá là thực tế cảnh báo báo động cho những người sử dụng ma túy. Bởi chất độc này tấn công trực tiếp vào tim mạch gây tổn thương tim, tấn công thận gây suy thận, tấn công hệ thần kinh.

Tại Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương, theo đại diện bệnh viên, số bệnh nhân nhập viện điều trị ma túy đá từ đầu năm 2017 đến nay đã lên đến gần 800 người, bao gồm những người tái phát loạn thần, cao hơn số người bệnh của năm 2016.

Theo báo cáo của Bộ Y tế, tình hình sử dụng chất kích thích dạng amphetamin (viết tắt là ATS) cho thấy mức độ nguy hiểm và ngày càng gia tăng của tình trạng sử dụng ma túy tổng hợp trong những năm gần đây. Đáng lưu ý, phương pháp điều trị nghiện bằng thuốc thay thế Methadone không có tác dụng đối với những người nghiện ma túy tổng hợp.

Trong hàng trăm nghìn người nghiện ma túy, khoảng 70% số người nghiện vẫn sử dụng heroin thì ở nhiều địa phương 85-90% số người mới nghiện chỉ sử dụng các loại ma túy tổng hợp nhóm ATS như Đồng Nai 87%, Đà Nẵng 85%...

Các nghiên cứu về sử dụng ATS trong nhóm nguy cơ cao (người sử dụng ma túy, phụ nữ bán dâm, nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) cũng cho thấy chiều hướng gia tăng sử dụng ATS và các hành vi quan hệ tình dục không an toàn: 40,2% nhóm tiêm chích heroin tại Hải Phòng sử dụng ATS; 90,5% nhóm MSM tại Hà Nội và TPHCM sử dụng ATS ở mức nguy cơ trung bình và cao; từ 21% đến 58% phụ nữ bán dâm tại Hà Nội, Đà Nẵng và TPHCM sử dụng ATS. Các đối tượng sử dụng ATS cũng như các chất ma túy khác đều có tỉ lệ thất nghiệp cao và nghề nghiệp không ổn định.

Một nghiên cứu khác trong nhóm thanh niên sử dụng ma túy tại Hà Nội, Hải Phòng và TPHCM do Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến Phát triển cộng đồng thực hiện năm 2016 cho thấy: Thanh niên sử dụng nhiều loại ma túy khác nhau, 71% có sử dụng methamphetamine, 43% có sử dụng cần sa, 18% có sử dụng heroin; 80% những người đã có quan hệ tình dục, có ít nhất một hành vi tình dục không an toàn, dưới tác dụng của ma túy đá, đối tượng dễ bị ép buộc, hoặc ép buộc người khác quan hệ tình dục, quan hệ tập thể, các hành vi quan hệ tình dục bất thường dẫn đến nguy cơ lây nhiễm HIV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Kết quả từ một nghiên cứu ở Hải Phòng trong những người đang tiêm chích heroin cho thấy: Tình trạng sử dụng methamphetamine đang tăng dần từ 24,4% năm 2014 đến 40,2% năm 2015 và 47% năm 2016. Việc sử dụng methamphetamine có liên quan chặt chẽ đến tình trạng sức khoẻ tâm thần, so với người tiêm chích ma túy không sử dụng methamphetamine, người tiêm chích ma túy có sử dụng methamphetamine có xác suất: Có rối loạn lo âu cao gấp 2,9 lần và đã từng có hội chứng loạn thần cao gấp 9,7 lần).

Nghiên cứu cũng cho thấy người tiêm chích ma túy có sử dụng methamphetamine có xác suất không tham gia chương trình điều trị methadone cao gấp 3,21 lần so với người tiêm chích ma túy không sử dụng methamphetamine.

Ông Hoàng Đình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế cảnh báo, sự phức tạp và gia tăng tỷ lệ người sử dụng ma túy tổng hợp khiến cho công tác điều trị cai nghiện đối diện với rất nhiều khó khăn.

“Nếu như người nghiện các chất dạng thuốc phiện còn có Methadone điều trị, có cơ hội làm lại cuộc đời, nhưng hiện nay chưa có thuốc điều trị cho người nghiện ma túy tổng hợp. Những đối tượng này gây gánh nặng cho gia đình và mất trật tự, an ninh xã hội”, ông Cảnh lo ngại.