Khoảng trống trong điều trị buprenorphine tại Mỹ

Một bệnh nhân với một lọ buprenorphine bên ngoài một phòng khám ở Olympia, Washington, vào tháng 11 năm 2019. Ảnh AP

Khi Buprenorphine được giới thiệu như một phương pháp điều trị các rối loạn do sử dụng chất dạng thuốc phiện vào năm 2003, nó được xem như một chất có thể thay đổi ‘cuộc chơi’. Nguy cơ quá liều của nó thấp hơn so với liệu pháp thay thế methadone, và tác dụng phụ của nó ít hơn. Những bệnh nhân chuyển sang dùng Buprenorphine sau nhiều năm dùng methadone cảm thấy có hy vọng mới, một ngày nào đó họ có thể sống không cần dùng thuốc. Như một bác sĩ đã nói, “Hy vọng và kỳ vọng của tôi là Buprenorphine sẽ cách mạng hóa việc điều trị heroin ở Mỹ.”

17 năm sau, khi nước Mỹ vẫn đang trong cơn thịnh nộ của cuộc khủng hoảng opioid, liệu Buprenorphine có thực hiện được lời hứa của mình và đến được với những bệnh nhân cần nó? Có và không, theo một nghiên cứu gần đây trên Tạp chí Y tế do Marissa King, giáo sư về hành vi tổ chức tại Trường Quản lý Yale, đồng tác giả.

King và các đồng tác giả của cô nhận thấy rằng khả năng tiếp cận với Buprenorphine đã thực sự mở rộng: tỷ lệ điều trị tăng đáng kể từ năm 2010 đến năm 2018, một xu hướng được thúc đẩy phần lớn bởi các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc chính. Tuy nhiên, sự gia tăng này không đạt đến một nhóm dân số quan trọng: bệnh nhân trẻ tuổi từ 15 - 24. Ngược lại với các nhóm tuổi khác, tỷ lệ điều trị bằng Buprenorphine của họ giảm.

Hơn nữa, đối với bệnh nhân ở mọi lứa tuổi, việc duy trì điều trị vẫn còn là một thách thức đáng kể: đại đa số không tiếp tục sử dụng Buprenorphine trong chế độ 180 ngày được cho là hiệu quả nhất.

King nói: “Trong thập kỷ qua, đã có sự mở rộng triệt để trong việc tiếp cận điều trị. Tuy nhiên, về mặt phê bình, vẫn còn những khoảng trống khá lớn. ”

Để tìm hiểu xu hướng sử dụng Buprenorphine, King và các đồng tác giả đã sử dụng Dữ liệu kê đơn theo chiều dọc của IQVIA Real World, một cơ sở dữ liệu ghi lại thông tin kê đơn cho mọi người trên khắp nước Mỹ. Công cụ này cho phép các nhà nghiên cứu xem những bệnh nhân nào được sử dụng Buprenorphine, họ dùng thuốc trong bao lâu và ai đã kê đơn thuốc cho họ - bác sĩ chăm sóc chính, bác sĩ tâm thần hoặc chuyên gia cai nghiện, hoặc một loại nhà cung cấp khác, chẳng hạn như là một chuyên gia y tế, nha sĩ hoặc dược sĩ.

King giải thích rằng việc hiểu rõ nguồn gốc của các đơn thuốc Buprenorphine là một dấu hiệu tốt để tiếp cận. Các chuyên gia cai nghiện và bác sĩ tâm thần đã từng là người ‘gác cổng’ của việc điều trị hỗ trợ bằng thuốc nhưng không còn đáp ứng được nhu cầu nữa, vì vậy đã có một phong trào cho phép các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc chính kê đơn các liệu pháp như Buprenorphine.

King nói: “Có thể hiểu liệu các bác sĩ chăm sóc sức khỏe ban đầu có kê đơn Buprenorphine hay không và liệu đó có phải là con đường khả thi để tiếp cận mở rộng hay không là điều quan trọng”.

Nhìn chung, tỷ lệ điều trị bằng Buprenorphine trên 10.000 dân tăng từ 23,6 năm 2010 lên 44,3 năm 2018. Tỷ lệ điều trị bằng Buprenorphine do bác sỹ điều trị ban đầu tăng từ 12,9 lên 27,4 trên 10.000 người trên khoảng thời gian tám năm đó. (Việc điều trị do bác sĩ tâm thần, chuyên gia cai nghiện và các nhà cung cấp dịch vụ khác khởi xướng cũng tăng lên, mặc dù khiêm tốn hơn).

Tiếp theo, các nhà nghiên cứu kiểm tra tỷ lệ điều trị bằng Buprenorphine theo độ tuổi của bệnh nhân. Hầu hết các nhóm tuổi đều có sự gia tăng đáng kể, với những bệnh nhân ở độ tuổi 35-44 có mức tăng đáng chú ý nhất. Một lần nữa, các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc ban đầu đã thúc đẩy xu hướng: ở người lớn tuổi từ 35-44, tỷ lệ sử dụng Buprenorphine được các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc ban đầu kê đơn tăng hơn 15% từ năm 2010 đến 2018.

Nhưng một nhóm không được hưởng lợi từ việc gia tăng tiếp cận với Buprenorphine là những người từ 15-24 tuổi. Trên thực tế, họ là những bệnh nhân duy nhất mà tỷ lệ điều trị bằng Buprenorphine giảm, từ 20,4 xuống 14 trên 10.000 dân từ năm 2010 đến 2018.

King không biết chắc tại sao những người trẻ tuổi không được điều trị bằng Buprenorphine: có lẽ họ ít muốn điều trị hơn vì họ đang ở giai đoạn đầu của chu kỳ nghiện. Họ cũng có thể gặp trở ngại về cơ cấu khi tìm kiếm sự giúp đỡ, bao gồm khoảng cách trong phạm vi bao phủ chăm sóc sức khỏe, bác sĩ nhi khoa miễn cưỡng kê đơn Buprenorphine và thiếu các trung tâm điều trị sẵn sàng tiếp nhận trẻ vị thành niên.

“Cả ba phần đó” - tìm kiếm sự giúp đỡ, tìm ai đó sẵn sàng cung cấp và có thể chi trả cho nó - “phải kết hợp với nhau để có người được điều trị hiệu quả và duy trì điều trị”, King nói.

Vấn đề duy trì điều trị đã được King và các đồng tác giả của cô xem xét chặt chẽ. Cô nói: “Điều chúng tôi quan tâm không chỉ là ai bắt đầu điều trị hay ai sẽ dùng thuốc lần đầu tiên, mà là ai sẽ sử dụng thuốc đủ lâu để giảm nguy cơ tái phát và quá liều.

Các nghiên cứu cho thấy rằng Buprenorphine có hiệu quả nhất khi được sử dụng trong ít nhất 180 ngày. Nhưng các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng đối với quá nhiều bệnh nhân, cột mốc quan trọng này không được đáp ứng.

Mặc dù họ đã thấy sự gia tăng có ý nghĩa thống kê về tỷ lệ phần trăm các đợt điều trị đạt tiêu chuẩn 180 ngày - lên đến 29,3% vào năm 2017 (23,7% vào năm 2010).  Và những người trẻ tuổi, lại trải qua những kết cục tồi tệ nhất. Từ năm 2010 đến 2017, tỷ lệ bệnh nhân từ 15-24 tuổi được điều trị bằng Buprenorphine trong ít nhất 180 ngày giảm từ 20,5 xuống 19,3.

King lưu ý rằng vấn đề xử lý này là một trong những “nhu cầu cấp bách nhất” mà nghiên cứu đã tiết lộ.

King nói: “Mặc dù thật tuyệt khi chúng ta bắt đầu thấy tỷ lệ sử dụng quá liều và tử vong giảm xuống, nhưng vẫn còn một gánh nặng lớn chưa được đáp ứng cho việc điều trị. Để giải quyết vấn đề đó, các nhà hoạch định chính sách và hệ thống chăm sóc sức khỏe cần giảm bớt các rào cản - bao gồm cả sự kỳ thị kéo dài đối với việc sử dụng các liệu pháp như Buprenorphine. Điều quan trọng là mọi người nói chuyện cởi mở hơn về nhu cầu điều trị bằng thuốc hỗ trợ”.