Hỗ trợ người bán dâm hoàn lương, tái hoà nhập cộng đồng

30/08/2019 11:52

Bên cạnh tình hình người nghiện và tội phạm ma tuý ngày càng gia tăng, tệ nạn mại dâm được các cơ quan chức năng đánh giá là vẫn nóng và có chiều hướng biến tướng phức tạp, đa dạng về đối tượng tham gia hoạt động dưới những vỏ bọc là nhân viên, tiếp viên, kỹ thuật viên các dịch vụ nhạy cảm...

Một buổi sinh hoạt của một CLB giúp người bán dâm hoàn lương tại TPHCM

Triển khai nhiều mô hình

Theo thống kê của Sở LĐTB&XH TPHCM, hiện có trên 3.200 người hoạt động mại dâm và gần 9.000 cơ sở kinh doanh dịch vụ dễ phát sinh tệ nạn xã hội trên địa bàn thành phố.

Tuy nhiên đó chỉ là con số thống kê chưa đầy đủ, theo một số nhà nghiên cứu, số người hành nghề mại dâm trên thực tế cao hơn rất nhiều và hệ lụy gây ra cho xã hội rất lớn. Tình trạng bạo hành đối với phụ nữ hành nghề bán dâm cũng xảy ra nhiều nhưng phần lớn không được trình báo. Bên cạnh các hình thức trá hình như nhà hàng, quán cà phê, cơ sở massage, hiện nay các đối tượng còn lợi dụng phát triển công nghệ để môi giới mại dâm. Điều này dẫn đến hàng loạt hệ lụy khiến cho tình hình xã hội trở nên phức tạp hơn.

Hai năm qua, Sở LĐTB&XH TPHCM đã triển khai thực hiện thí điểm mô hình hỗ trợ người bán dâm hoàn lương với các mô hình như: Mô hình “Tăng cường khả năng tiếp cận với các dịch vụ xã hội của nhóm người bán dâm”; mô hình “Hỗ trợ, can thiệp giảm hại đối với nữ lao động đang làm việc tại cơ sở kinh doanh dịch vụ” và mô hình “Hỗ trợ đảm bảo quyền của người lao động đang làm việc tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ dễ phát sinh tệ nạn mại dâm”.

Qua hơn 2 năm triển khai đã tổ chức 5 đợt khảo sát với 3.500 người; 9 lớp tập huấn, 24 buổi truyền thông về pháp lý và 20 buổi tư vấn pháp lý chuyên sâu; 36 trường hợp hỗ trợ học nghề, vay vốn với tổng số tiền trên 900 triệu đồng.

Một trong những dự án được Sở LĐTB&XH TPHCM phối hợp với Trung tâm Phát triển sáng kiến hỗ trợ cộng đồng (SCDI) đang thực hiện khá hiệu quả là mô hình hỗ trợ can thiệp giảm tác hại đối với nữ lao động đang làm việc tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện trên địa bàn phường Phạm Ngũ Lão (quận 1).

Sau 2 năm thực hiện, các nhóm tự lực hỗ trợ người bán dâm trong mô hình đã tiếp cận những đối tượng nữ lao động tại các cơ sở dễ phát sinh tệ nạn xã hội trên địa bàn để truyền thông thay đổi hành vi tình dục không an toàn; khám sức khỏe định kỳ, cung cấp các kiến thức pháp luật, hỗ trợ pháp lý và xã hội có liên quan. Hiện Sở LĐTB&XH TP đang tiếp tục làm việc, hỗ trợ UBND quận 1 triển khai hoạt động của mô hình trong năm 2019.

Triển khai các mô hình, các cơ quan chức năng ngoài kiểm tra, xử lý cơ sở có nghi vấn hoạt động mại dâm còn duy trì, kết nối các mô hình trợ giúp tại cộng đồng đối với người bán dâm. Cụ thể như cung cấp các dịch vụ về tư vấn pháp lý, chăm sóc sức khỏe, can thiệp giảm hại, phòng tránh lây truyền HIV/AIDS và các bệnh lây qua đường tình dục khác. Ngoài ra còn hỗ trợ học nghề và giới thiệu việc làm thông qua chương trình an sinh xã hội để giúp đỡ người bán dâm hoàn lương, thay đổi công việc, ổn định cuộc sống.

Tuy nhiên, Sở LĐTB&XH TPHCM cũng đánh giá các chương trình can thiệp giảm tác hại cho nhóm người bán dâm còn đang trong giai đoạn thí điểm, do đó triển khai chưa đồng bộ, hạn chế về nguồn lực nên số người được tiếp cận dịch vụ chưa nhiều. Cũng chính vì vậy các chương trình còn gặp những khó khăn nhất định trong việc xây dựng các chính sách, pháp luật hỗ trợ cho phù hợp.

Ông Nguyễn Văn Ngoan, Phó Chi Cục trưởng, Chi Cục Phòng chống tệ nạn xã hội TPHCM cho biết, trong quá trình hỗ trợ cho người bán dâm thì cũng gặp một số khó khăn. Người bán dâm dễ bị tổn thương và có nguy cơ không an toàn về tính mạng, sức khỏe, bị bạo lực. Mặc dù hành vi của họ là vi phạm pháp luật nhưng để đảm bảo cho sự bình đẳng thì có các biện pháp hỗ trợ bảo vệ đảm bảo các quyền lợi, lợi ích chính đáng của họ bị xâm phạm. Do đó cũng cần có những chính sách của nhà nước để hỗ trợ người bán dâm được tiếp cận các dịch vụ xã hội giúp họ ổn định cuộc sống và tái hòa nhập cộng đồng một cách bền vững.

Tại Quảng Ninh, một mô hình phòng ngừa, can thiệp, giảm hại trong phòng chống mại dâm hoạt động hiệu quả thời gian qua phải kể đến là Nhóm Hạ Long Xanh. Được thành lập vào năm 2011, với 7 thành viên, đến nay, họ đã trở thành những người bạn tin cậy đối với các chị em hành nghề mại dâm trên địa bàn thành phố Hạ Long.

Từ khi thành lập đến nay nhóm đã tham gia các buổi tập huấn kỹ năng tiếp cận, tư vấn tại cộng đồng và tham gia vào các hoạt động dự phòng HIV trên địa bàn tỉnh cũng như các hoạt động của mạng lưới hỗ trợ các nhóm tự lực người bán dâm Việt Nam để có thêm nhiều kỹ năng và kiến thức để tiếp cận, tư vấn cho đối tượng được hiệu quả. Công việc thường ngày của nhóm là tiếp cận, thâm nhập các “điểm nóng”, các tụ điểm vui chơi, kinh doanh giải trí... để tuyên truyền cho các đối tượng có nguy cơ về cách sử dụng bao cao su (BCS) đúng cách, bệnh lây truyền qua đường tình dục, cấp bao cao su, kiến thức về HIV, khám sức khỏe định kỳ...

Hàng năm, nhóm đã tiếp cận được từ 1.000-2.500 lượt chị em khách hàng để tư vấn và cung cấp các dịch vụ. Đặc biệt, trong ba năm qua, nhóm đã đề xuất hỗ trợ sinh kế, giúp hơn 20 chị em được hỗ trợ vốn để mở các quán cắt tóc, gội đầu, tạp hóa, quán nước… từng bước chuyển đổi sinh kế. Hiện các chị em vẫn đang duy trì công việc được hỗ trợ và đang dần ổn định thu nhập, nên đã giảm tần suất hoạt động đi nhiều.

Ngoài ra, Sở LĐTBXH Quảng Ninh cũng triển khai các mô hình thí điểm về phòng, chống mại dâm như: Mô hình phòng ngừa tệ nạn mại dâm và hỗ trợ người bán dâm ổn định cuộc sống tái hoà nhập cộng đồng tại 8 xã/phường/thị trấn trọng điểm; Mô hình Hỗ trợ tăng cường năng lực của nhóm đồng đẳng, nhóm tự lực, Câu lạc bộ của người bán dâm trong việc tiếp cận truyền thông và hỗ trợ, giảm hại phòng, chống bạo lực giới tại các thành phố Hạ Long, Uông Bí, Cẩm Phả; Mô hình cung cấp dịch vụ công tác xã hội dành cho nhóm phụ nữ bán dâm và Mô hình đảm bảo quyền người lao động trong các cơ sở kinh doanh dịch vụ. Theo đó, trên 2.000 lượt người bán dâm, người có nguy cơ cao bán dâm được tiếp cận, tư vấn, hỗ trợ về tâm lý, y tế, pháp lý và cơ hội đào tạo, nghề nghiệp.

Nâng cao nhận thức về giá trị đạo đức của người phụ nữ

Trước diễn biến phức tạp của tình hình mại dâm hiện nay, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam xác định công tác phòng chống mại dâm là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của các cấp hội. Trong đó, tập trung vào các hoạt động chính như tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức về văn hóa truyền thống, nhân phẩm của phụ nữ, ý thức tuân thủ pháp luật.

Để hỗ trợ đối tượng phụ nữ hoàn lương, phụ nữ bán dâm, Hội đã phân công các hội viên tại các Chi, cụm nhận trách nhiệm tiếp cận, tìm hiểu mong muốn, khó khăn của đối tượng về phản ánh cho tổ trưởng phụ nữ và bàn cách giúp đỡ.

Hội đẩy mạnh tuyên truyền phẩm chất đạo đức của người phụ nữ Việt Nam, xây dựng môi trường gia đình, văn hóa, xã hội tốt đẹp, tạo điều kiện cho phụ nữ về kinh tế để có nghề nghiệp, thu nhập chính đáng, tiếp cận các dịch vụ y tế, việc làm…Ngoài ra, Hội còn phối hợp với ngành công an tham gia giám sát, phát hiện sớm và tố giác những đối tượng hoạt động môi giới, tổ chức mại dâm, cơ sở hoạt động kinh doanh nhạy cảm có dấu hiệu vi phạm để đấu tranh phòng ngừa tội phạm…

Theo bà Đặng Hương Giang, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam,hiện nay, công tác phòng chống tệ nạn xã hội luôn là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp và kéo dài, nhất là trong bối cảnh nguồn lực còn hạn chế, kinh nghiệm còn lúng túng, đòi hỏi sự chủ động, tích cực, nỗ lực của những người trực tiếp làm công tác này. Do đó, phải giải sớm quyết vướng mắc về cơ chế chính sách, quy trình thực hiện để phù hợp hơn cho đối tượng phụ nữ bán dâm nhằm giảm hại và không có sự kỳ thị, phân biệt đối xử, giúp họ tái hòa nhập cộng đồng.

Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cũng đang kiến nghị đề xuất những chính sách đặc thù để làm sao tạo điều kiện hỗ trợ vay vốn của Ngân hàng chính sách cũng như vốn vay ưu đãi cho đối tượng phụ nữ mại dâm nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho đối tượng phụ nữ mại dâm hoàn lương trở về có thể tiếp cận được các nguồn vốn tìm được công ăn việc làm và có cuộc sống ổn định ngay tại địa phương của họ.

Top