Phối hợp giữa chính quyền và nhóm tự lực để hỗ trợ giảm hại cho nhóm yếu thế

Tuyên truyền giảm hại cho phụ nữ mại dâm. Ảnh Nhật Thy

Chị Đỗ Thụy An My hiện là Trưởng ban điều hành của liên minh Hướng tới tương lai tại TPHCM gồm 4 nhóm: Nhóm Hoa Cát Tường đang hỗ trợ cho người bán dâm; nhóm Vượt Sóng đang hỗ trợ cho người bán dâm và người sử dụng ma túy; nhóm Cuộc sống mới hỗ trợ người sử dụng ma túy; nhóm Sắc màu cuộc sống đang hỗ trợ nam đồng tính. Hiện nay hoạt động chính của liên minh là truyền thông, giảm hại, chuyển gửi dịch vụ hỗ trợ các nhóm đối tượng trên.

Chia sẻ về liên minh của mình, chị An My cho biết, các thành viên của liên minh đều đi ra từ nhóm đích nên dễ dàng tiếp cận khách hàng, hiểu được những vấn đề mà họ gặp phải để đưa ra hướng giải quyết. Liên minh hiện đang kết nối với tất cả các đơn vị y tế tại các quận huyện của TPHCM, khách hàng không có chứng minh nhưng nhớ được chứng minh hoặc có hộ khẩu đều có thể điều trị được.

Chị An My cho biết, ban đầu Liên minh gặp nhiều khó khăn khi tìm văn phòng hoạt động do người dân kiến nghị địa phương không cho đặt văn phòng vì ‘thỉnh thoảng có những đối tượng vật vờ, ẻo lả xuất hiện’.

“Khi đó liên minh đến gặp lãnh đạo phường,  xin được đặt văn phòng 1, 2 tháng để hoạt động sau đó sẽ chuyển đi. May mắn là sau đó người dân xung quanh thấy mình đi truyền thông, đưa người nghiện đi uống methadone, hỗ trợ cai tại nhà thì hiểu được. Chính người yêu cầu mình đi lại lên phường xin cho liên minh trụ lại. Hiện tại văn phòng trụ được 10 năm ở địa điểm đó mà được cộng đồng rất là thương”, chị An My chia sẻ .

Từ đó ở phường, cán bộ xã hội cũng như công an thấy liên minh làm được việc, chính họ tìm đến liên minh cùng kết hợp, mời các nhóm tham gia tư vấn cho cộng đồng, cũng như các nhóm yếu thế. Đầu tiên là phường 14, phường 13, phường 18, đến bây giờ anh chị em liên minh làm cho hầu hết các phường của Quận 4.

Công an tìm đến liên minh để hợp tác, đưa danh sách những người nghiện và sử dụng ma túy để cùng hỗ trợ động viên họ tham gia vào chương trình methadone. Hằng quý công an các phường đều mời liên minh đến họp giao ban để chia sẻ khó khăn, thuận lợi cũng như những hoạt động tiếp theo. Hiện nay liên minh cũng được chính quyền hỗ trợ một số khoản như xăng xe đi lại mỗi tháng mấy trăm nghìn đồng.

“Công an các phường được lắm, dễ thương lắm. Họ không bắt mà tìm cách hỗ trợ những người yếu thế”, chị An My vui vẻ nói.

Riêng về giúp đỡ chị em mại dâm, từ năm 2012 đến nay, cứ mỗi năm có khoảng 600-800 chị em trên địa bàn TPHCM được nhóm Hoa Cát Tường tiếp cận truyền thông, chuyển gửi xét nghiệm các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục. 5%-6% trong số đó được tìm ra bệnh và kết nối điều trị sớm. Không chỉ vậy, khi chị em bị nhiễm bệnh lây truyền qua đường tình dục, trong đó có HIV, các thành viên của nhóm cũng theo dõi, chăm sóc ít nhất 6 tháng để họ quen dần với việc tuân thủ tốt trong điều trị.

Được sự hỗ trợ của Chi cục Phòng, chống tệ nạn xã hội Thành phố, chị em có thể vay vốn để buôn bán nhỏ nâng cao chất lượng cuộc sống. Việc có thêm thu nhập giúp chị em có thể chủ động trong việc sử dụng bao cao su chứ không phải mạo hiểm ‘nhắm mắt làm bừa’ để có tiền như trước.

Chị An My và Hoa Cát Tường hiện vẫn đang hỗ trợ một bé gái 9 tuổi con một phụ nữ mại dâm bị bạo lực tình dục. Bé gái và mẹ thuê một căn phòng ở chung với chủ nhà. Hàng ngày, mẹ phải đi tiếp khách đêm nên em ở nhà một mình và nhiều lần bị ông chủ nhà lạm dụng tình dục.

Người chủ nhà dọa sẽ đánh, đuổi hai mẹ con ra khỏi nhà để em không tiết lộ với ai. Một ngày mẹ em phát hiện âm đạo em ra máu, định đưa em đi khám thì em mới nói chuyện bị lạm dụng tình dục. Đến Hoa Cát Tường, mẹ của em được tư vấn và liên hệ được với bác tổ trưởng tổ dân phố. May mắn là hai mẹ con được bác đón về nhà bác ở để can thiệp từ từ, cùng theo dõi hỗ trợ hai mẹ con.

Bên cạnh Liên minh Hướng tới tương lai, Sở LĐTB&XH TPHCM cũng phối hợp với Trung tâm Phát triển sáng kiến hỗ trợ cộng đồng (SCDI) đang thực hiện khá hiệu quả mô hình hỗ trợ can thiệp giảm tác hại đối với nữ lao động đang làm việc tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ có điều kiện trên địa bàn phường Phạm Ngũ Lão (quận 1). Sau 2 năm thực hiện, các nhóm tự lực hỗ trợ người bán dâm trong mô hình đã tiếp cận những đối tượng nữ lao động tại các cơ sở dễ phát sinh tệ nạn xã hội trên địa bàn để truyền thông thay đổi hành vi tình dục không an toàn; khám sức khỏe định kỳ, cung cấp các kiến thức pháp luật, hỗ trợ pháp lý và xã hội có liên quan.

Nhật Thy