Gặp người đối diện với “tử thần” nơi biên viễn

Ông Cụt Văn Ninh kể lại việc đối diện với “trùm ma túy”

Cuộc gặp cuối cùng với trùm ma túy

Được mệnh danh là “cửa ngõ ma túy” ở miền Tây xứ Nghệ, xã Lượng Minh (Tương Dương, Nghệ An) từng sản sinh ra các ông trùm ma túy trong những năm đầu thập niên 90 của thế kỷ trước.

Sinh ra và lớn lên tại vùng núi khó khăn bậc nhất này, ông Cụt Văn Ninh - Bí thư Đảng ủy xã Lượng Minh - là một trong những người từng đối diện với tất cả những kẻ gieo rắc “cái chết trắng”. Thế nhưng, khi ngồi đối diện với người đàn ông thép này, chúng tôi lại thấy một con người giản dị, hiền lành và vô cùng chân chất chứ không hề “hầm hố” như đã tưởng.

Rót bát nước chè xanh, ông Ninh cho hay: Ngày xưa nơi này bình yên như bao bản làng ở vùng rừng núi phía Tây của Nghệ An, nhưng từ những năm 1988 - 1990, bắt đầu xuất hiện người nghiện “hàng đen” (thuốc phiện). Một người nghiện kéo theo nhiều người, rồi lây lan khắp cả bản nghèo.

Là một số ít những thanh niên được ăn học đàng hoàng, sau khi trở về ông Cụt Văn Ninh nhanh chóng tham gia công tác tại UBND xã Lượng Minh. Nhờ sự hoạt động năng nổ nên sau đó ông được làm Trưởng Công an xã. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm ma túy đang hoành hành, tàn phá nhiều bản nghèo.

“Làm công an xã nên tôi phải đối diện với nhiều con nghiện, nhiều đầu nậu ma túy và đặc biệt là nhiều trùm ma túy khét tiếng như Lô Văn Tuấn, Lô Văn Thi... Nhiều lần tôi cũng bị các đối tượng dùng súng bắn, nếu không may mắn thì chắc cũng chết lâu rồi” - Ông Ninh kể lại ký ức không thể nào quên trong những năm nắm cương vị Trưởng Công an xã.

Những lời nói nhẹ nhàng của người lãnh đạo già không khiến chúng tôi rùng mình, bởi có những vết thương đó thì hiện nay xã Lượng Minh mới thay đổi như hiện nay. Khi hỏi có sợ không thì ông Ninh lắc đầu: “Bọn đó sợ mình chứ mình sợ gì chúng, mình là công an mà”.

Một trong những kỷ niệm đáng nhớ nhất là cuộc vây bắt trùm ma túy Lô Văn Tuấn. Tuấn đã gây chao đảo không những cho xã Lượng Minh mà cả huyện Tương Dương khi điều hành đường dây buôn bán ma túy xuyên quốc gia trong hơn 10 năm.

Cho đến thời điểm này, không ai biết Tuấn đã làm bao nhiêu gia đình tan nát, bao nhiêu con người chết do ma túy và HIV. Thời điểm Tuấn bị bắt, cơ quan công an đã thu giữ được 152 bánh heroin và 200kg thuốc phiện...

“Công an tỉnh, Công an huyện phối hợp với Công an xã phải theo dõi hàng tháng trời mới bắt được Tuấn tại lán của y. Khi đưa về trụ sở, tôi được phân công theo dõi Tuấn. Mặc dù mới vật lộn với trinh sát xong, người be bét máu nhưng Tuấn vẫn điềm nhiên như không, y xin tôi một điếu thuốc” - Ông Ninh kể.

Do là người trong xã nên ông Ninh và Tuấn không lạ lẫm gì nhau. Vì vậy nên ông đã tới gần đưa thuốc cho y.

“Tôi hỏi Tuấn có đau không, muốn ăn gì không nhưng y lắc đầu. Có lẽ y biết rằng đây là thời khắc cuối cùng trước khi đi đền tội. Thời điểm đó tôi không thấy đây là trùm ma túy khét tiếng mà chỉ là một người đàn ông tội nghiệp” - Ông Ninh kể.

Đổi thay “thủ phủ ma túy”

Hiện nay “bão ma túy” đã qua khi mỗi năm ghi nhận rất ít trường hợp nghiện mới, thế nhưng hệ lụy nó để lại thì không biết bao giờ mới dứt nên ông Cụt Văn Ninh cũng là người đầu tiên tham mưu soạn thảo riêng một nghị quyết về phòng chống ma túy ở xã từ năm 1985. Với ông, sẽ là hiểm họa khôn lường nếu không chặt đứt “dòng” ma túy vô cùng hiểm độc này.

“Khi cơn bão ma túy từ thuốc phiện chuyển sang heroin thì sự tàn phá khủng khiếp khiến xã càng xơ xác. Thuốc phiện mang vác cồng kềnh nhưng heroin thì việc vận chuyển rất dễ dàng, lợi nhuận cao gấp nhiều lần. Ngày ấy, trong bản chỉ toàn phụ nữ và trẻ nhỏ. Phụ nữ thì đơn thân vì chồng, con đều lên đỉnh Pù Lôm vận chuyển ma túy. Trẻ nhỏ thì thất học. Để có tiền mua ma túy, nạn trộm cắp cũng rộ lên, khiến cuộc sống người dân bất an” - Ông Ninh nhớ lại.

Hậu quả để lại vô cùng nặng nề, chỉ riêng bản Xốp Mạt vào những năm 2000 có gần 40 hộ thì hơn 30 hộ có người đi tù vì ma túy. Không chỉ riêng đàn ông mà phụ nữ, thiếu niên đều bị cuốn vào vòng xoáy khủng khiếp này. Có gia đình cả nhà đều nghiện, đi tù vì ma túy. Nhiều đứa trẻ phải chịu cảnh mồ côi, thất học từ nhỏ, có trẻ sinh ra đã mang HIV...

Để ngăn chặn triệt để tệ nạn ma túy, từ khi được người dân tín nhiệm bầu làm Chủ tịch xã, rồi sau đó chuyển sang làm Bí thư xã Lượng Minh, ông Cụt Văn Ninh đã xây dựng được các mô hình “Bản không có tệ nạn ma túy, mại dâm” tại các bản Minh Tiến, Cà Moong và Xốp Cháo; mô hình “Quản lý, giúp đỡ người nghiện ma túy sau cai nghiện, người sau cai” tại bản Xốp Mạt và mô hình “Bản duy trì không có tệ nạn xã hội” tại hai bản Cà Moong và Xốp Cháo...