Băng đảng ma túy lãnh đạo chống dịch ở khu dân cư bị cô lập của Brazil

Dịch Covid-19 đang hoành hành ở ngoại ô Rio de Janeiro, lan đến cả những ngọn đồi và khu ổ chuột do các băng đảng ma túy chiếm đóng. Đây là những khu vực mà ngay cả cảnh sát cũng không dám tới, trừ khi phải thực hiện cuộc đột kích có vũ trang.

Thiếu sự can thiệp của chính quyền, các băng đảng đã đứng lên điều hành cộng đồng dân cư. Nếu trước đây họ dùng vũ trang để đe dọa thì hiện nay, các nhóm này cũng áp lệnh giới nghiêm, cách ly xã hội và cung cấp thực phẩm cho người dân nghèo.

"Chúng tôi sợ virus, chứ không sợ ông Bolsonaro", Ronaldo, thành viên băng đảng ma túy, nói với CNN, đề cập đến Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro. "Chúng tôi không thể đếm được chính xác bao nhiêu người đã chết", người này nói thêm.

 Thành viên băng đảng ma túy ở một khu ổ chuột gần thành phố Rio de Janeiro. Ảnh: CNN

Am hiểu về Covid-19 như ma túy

Phóng viên của CNN đã có cơ hội tiếp cận một trong những cộng đồng nghèo nhất và bị cô lập của thành phố Rio. Quan chức y tế nhà nước không thể tiếp cận nơi này.

Ở đây, rượu, thuốc men và tiền mặt là công cụ thể hiện sức mạnh và tầm ảnh hưởng của các băng đảng Brazil. Quốc gia này hiện là nước có số ca nhiễm Covid-19 cao thứ hai trên thế giới, chỉ đứng sau Mỹ.

Bốn nam thanh niên chất những túi lớn lên thùng xe bán tải. Họ đưa những gói hàng tạp hóa này đến cho một thợ làm móng đã thất nghiệp suốt 4 tháng nay. Tiếp đến là một người bán hàng rong.

"Cuộc sống đang trở nên rất khó khăn", người bán hàng rong này nói và cho biết cô không có khách mua hàng.

"Ít nhất là tôi vẫn đang cố gắng. Trẻ em và rất nhiều người đang bị bệnh. Chỗ lương thực họ phân phát đã giúp ích cho chúng tôi rất nhiều", cô nói thêm.

Người này cho biết cha chồng của cô đã qua đời vì Covid-19 từ tháng 4. Ông ấy không có biểu hiện gì bất thường cho tới khi được đưa tới bệnh viện và qua đời trong ngày hôm đó.

"Cho tới nay chúng tôi vẫn không hoàn toàn hiểu được chuyện gì xảy ra khi đó. Chúng tôi chỉ biết là do Covid-19. Phải 2 tuần sau ông ấy mới được an táng", cô nói.

Đường phố ở Brazil vắng lặng hơn do ảnh hưởng của Covid-19. Ảnh: CNN

"Các bác sĩ đang tình nguyện giúp đỡ người dân bị bệnh. Những ai có tiền có thể trả cho dịch vụ y tế, nhưng người nghèo thì không thể", Ronaldo nói.

"Người dân ở đây đang thực hiện cách ly khá tốt, nhưng chính tổng thống lại đang coi thường biện pháp này. Chúng tôi không thể ngăn chặn được dịch bệnh. Chúng tôi chứng kiến rất nhiều người tử vong và biết rằng đây không phải chuyện đơn giản", Ronaldo nói.

Những thành viên băng đảng ở khu vực này giờ đây am hiểu về Covid-19 không khác gì am hiểu về ma túy.

Khi được hỏi liệu có đồng ý nhận 2 triệu liều hydroxychloroquine - thuốc sốt rét từng được sử dụng để chữa Covid-19 - do Mỹ tài trợ hay không, Ronaldo trả lời: "Tôi không nghĩ thuốc này có hiệu quả". Trên thực tế, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng hydroxychloroquine không thể chữa Covid-19 và có khả năng gây nguy hiểm cho người bệnh.

Sợ virus hơn bất kỳ điều gì

Đường xá đóng cửa vì dịch bệnh, tuy nhiên các chủ doanh nghiệp nhỏ vẫn cố gắng ứng biến với tình hình.

Neia là thợ làm tóc trước khi Covid-19 bùng phát. Giờ đây, bà chuyển sang làm khẩu trang và bán chúng qua cửa sổ, không tiếp xúc với người ngoài. Bà phát khẩu trang miễn phí cho trẻ em. Giá khẩu trang vào khoảng 10 real (1,75 USD)/3 chiếc. Tuy nhiên, bà cho biết các băng đảng buôn ma túy trả bà 15 real cho 3 chiếc khẩu trang.

"Tôi sợ virus hơn bất kỳ điều gì khác ở đây. Một ông lão ngay cạnh nhà tôi đã qua đời vì Covid-19. Mọi người đều đang tuân thủ biện pháp cách ly", bà Neia nói.

Cộng đồng của bà Neia thường bị các băng đảng ma túy cô lập khỏi phần còn lại của Rio. Dưới chiến dịch đàn áp các khu ổ chuột của Tổng thống Bolsonaro, cảnh sát thường xuyên đột kích các khu vực này. Cuộc đột kích gần đây nhất diễn ra 10 ngày trước và khiến ít nhất 7 người thiệt mạng.

Các băng đảng ma túy cũng cấm các nhà hàng, quán ăn hoạt động. Daniel, chủ một quán ăn vỉa hè, cho biết: "Tình hình dịch bệnh được kiểm soát khá chặt ở đây. Ngay cả các băng đảng cũng sợ".

Trên đường phố, thi thoảng vẫn lác đác những tay súng đi môtô hoặc chở theo các cô gái trẻ đi chơi đêm. Tuy nhiên, người dân địa phương cho biết khung cảnh hiện giờ khác so với trước khi dịch bùng phát. Thông thường, các quán bar vô cùng nhộn nhịp và hoạt động buôn bán ma túy diễn ra khắp nơi.

Trong bối cảnh Covid-19 lan rộng, các khu vực như vậy là mối lo ngại đối với nhân viên y tế. Chính quyền có rất ít thông tin về tình hình dịch bệnh tại đây hay các khu ổ chuột tương tự, tiềm ẩn nguy cơ lây lan virus sang các khu vực khác.