Việt Nam đạt được bước tiến lớn nhất khu vực châu Á –TBD trong khống chế lây lan HIV

01/12/2019 17:22

Nhờ có sự lãnh đạo, cam kết và hành động mạnh mẽ trong phòng, chống HIV, Việt Nam đã giảm được 65% số ca nhiễm HIV mới trong giai đoạn 2010-2018. Đây là bước tiến lớn nhất ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương (TBD) trong việc khống chế sự lây lan của HIV.

, ông Eamonn Murphy, Giám đốc khu vực châu Á - TBD của Chương trình phối hợp phòng, chống HIV/AIDS của Liên Hợp Quốc (UNAIDS). Ảnh: Thùy Chi

Nhân kỷ niệm Ngày Thế giới phòng, chống AIDS, ông Eamonn Murphy, Giám đốc khu vực châu Á - TBD của Chương trình phối hợp phòng, chống HIV/AIDS của Liên Hợp Quốc (UNAIDS) cho biết, cách đây ít ngày UNAIDS vừa công bố một báo cáo toàn cầu, trong đó nổi rõ lên sức mạnh của việc chung tay hành động, với cộng đồng ở trung tâm của đáp ứng với dịch HIV.

Không một ai bị bỏ lại phía sau

Báo cáo cho thấy đóng góp của mỗi người trong chúng ta đều có ý nghĩa tạo nên sự khác biệt, thúc đẩy tiến bộ trong phòng chống HIV. Chính nỗ lực tổng hòa của toàn xã hội, từ những nhà lãnh đạo cấp cao đến những nhóm cộng đồng và tất cả mọi người dân, mọi thành phần trong xã hội, đã tạo nên sức mạnh lớn của công cuộc phòng chống HIV/AIDS trong những năm qua. Những nỗ lực này sẽ tiếp tục đóng vai trò quyết định trong tương lai, để chúng ta có thể bảo đảm được rằng không một người dân nào bị bỏ lại phía sau.

Ông Eamonn Murphy nhận định, năm 2019 đánh dấu 20 năm chương trình điều trị kháng HIV ở Việt Nam, chương trình đã không ngừng mở rộng độ bao phủ trên toàn quốc, cứu sống được rất nhiều sinh mạng và liên tục có những bước phát triển vững chắc.

Việt Nam cũng là một điểm sáng trong khu vực với việc nhanh chóng áp dụng các sáng kiến mới, nhằm mang đến nhiều lựa chọn hơn trong sử dụng dịch vụ cũng như thúc đẩy việc tiếp cận dễ dàng hơn tới các dịch vụ phòng, chống HIV thân thiện với khách hàng. Có thể kể đến các dịch vụ như xét nghiệm không chuyên do cộng đồng thực hiện, tự xét nghiệm, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm, điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện gồm Methadone và Buprenorphin. Những dịch vụ này đều đang được nhanh chóng mở rộng độ bao phủ, không chỉ giúp cộng đồng ở Việt Nam khỏe mạnh hơn, sống tốt hơn, mà còn giúp đưa ra những bài học kinh nghiệm quí báu cho các quốc gia khác học hỏi.

“Việt Nam đã tiến một bước dài hướng tới duy trì bền vững chương trình điều trị HIV thông qua sử dụng nguồn tài chính từ chương trình bảo hiểm y tế quốc gia”, ông Eamonn Murphy đánh giá.

 

Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu 90-90-90

Theo ông Eamonn Murphy, có được những kết quả trên là do những nỗ lực không ngừng của Ủy ban quốc gia phòng chống AIDS và phòng chống tệ nạn ma túy mại dâm, Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội, Bộ Y tế, đặc biệt là Cục phòng chống HIV/AIDS, các Bộ, ban, ngành, các địa phương, các cơ sở y tế, các tổ chức xã hội, tổ chức cộng đồng đang tham gia cung cấp dịch vụ phòng chống HIV. Và các đối tác phát triển đã góp phần tạo nên những bước tiến thúc đẩy Việt Nam, tiếp tục tiến gần hơn tới mục tiêu 90-90-90 và những mục tiêu quốc gia khác về dồn tổng lực, để hướng tới kết thúc dịch AIDS.

“Nhìn về phía trước, chúng ta thấy vẫn còn nhiều trở ngại, thách thức và biết rằng chúng ta không thể lơ là, chủ quan trong công tác phòng, chống dịch. Vẫn còn những khoảng trống trong cung cấp dịch vụ và sự không đồng đều giữa các vùng miền, đồng thời lây nhiễm HIV đang gia tăng hoặc vẫn còn ở mức cao trong một số nhóm chính dễ bị tổn thương”, ông Eamonn Murphy nói.

Đáng lưu ý, kỳ thị và phân biệt đối xử vẫn còn là một thách thức lớn. Hiện vẫn còn khoảng 40% người sống với HIV chưa được thụ hưởng lợi ích của việc điều trị kháng HIV. Nguồn lực đầu tư cho phòng chống HIV và dịch vụ phòng chống HIV vẫn còn chênh lệch đáng kể giữa các tỉnh, thành.

Bên cạnh đó, xuất hiện hành vi nguy cơ mới bao gồm việc sử dụng nhiều loại ma túy khác nhau khiến người sử dụng ma túy gặp cả nguy cơ lây nhiễm HIV và những vấn đề khác về sức khỏe. Chúng ta đã có bằng chứng cho thấy can thiệp theo cách tiếp cận về y tế công cộng và tôn trọng quyền mới mang lại hiệu quả trong điều trị nghiện ma túy, nhưng môi trường pháp lý cho người sử dụng ma túy vẫn chưa hoàn toàn thuận lợi và còn nhiều thách thức.

Quá trình chuyển đổi nguồn tài chính của chương trình điều trị HIV sang bảo hiểm y tế đòi hỏi cả cán bộ y tế và người bệnh phải điều chỉnh theo hệ thống mới, trong khi nguồn nhân lực và vật lực cho công tác phòng chống HIV đều suy giảm. Chúng ta phải bảo vệ những thành quả đã đạt được và tránh nguy cơ dịch bùng phát trở lại, như đã xảy ra ở một vài quốc gia khác.

Cùng hành động với cam kết mạnh mẽ

Nhân Ngày Thế giới phòng chống AIDS, ông Eamonn Murphy kêu gọi, mọi người hãy cùng nhau tưởng nhớ tới hàng nghìn người đã bị dịch AIDS cướp đi cuộc sống. Ngày hôm nay, dù đã có nhiều phương thức để dự phòng lây nhiễm HIV, điều trị HIV đã có hiệu quả cao, nhưng đáng buồn là những ca nhiễm HIV mới và tử vong do AIDS vẫn đang tiếp tục diễn ra. Chúng ta hãy thay đổi hiện thực này cho mọi người dân, bao gồm cho cả những người đang ở trong trại giam và các cơ sở khép kín.

Bên cạnh đó, trao quyền và nâng cao năng lực cho cộng đồng để tiếp cận, phổ biến kiến thức phòng chống HIV, hỗ trợ lẫn nhau và cung cấp dịch vụ sẽ giúp thay đổi hiện thực này. Đồng thời có thể mở ra kênh tiếp cận để cung cấp các dịch vụ y tế và xã hội khác, giúp cuộc sống của tất cả mọi người được tốt đẹp hơn”, Eamonn Murphy kêu gọi.

Đánh giá về những thách thức mà Việt Nam đang phải nỗ lực để vượt qua trong công tác phòng chống HIV/AIDS, ông Eamonn Murphy cho rằng vẫn còn rất nhiều khó khăn phía trước, nhưng năm 2020 mang đến những cơ hội to lớn để Việt Nam định hình cho chặng đường tiếp theo trong công cuộc phòng chống HIV/AIDS.

Với việc sửa đổi, bổ sung Luật Phòng chống HIV/AIDS và xây dựng Chiến lược quốc gia phòng chống HIV/AIDS đến năm 2030, Việt Nam có cơ hội thúc đẩy và thể chế hóa những cách tiếp cận táo bạo, dựa trên bằng chứng, quyền, huy động được trí tuệ và công sức của cộng đồng và toàn xã hội, để hướng đến mục tiêu lớn lao về kết thúc dịch AIDS.

Ông Eamonn Murphy mong rằng, những văn bản mang tính chiến lược này của Việt Nam sẽ tiếp tục lấy người dân làm trung tâm, bảo đảm được nguồn lực đầu tư thích đáng cả về tài chính và con người để có thể lấp hết các khoảng trống đang tồn tại và tiến tới kết thúc dịch AIDS vào năm 2030.

Giám đốc khu vực châu Á - TBD của UNAIDS Eamonn Murphy tin tưởng rằng, Việt Nam sẽ đạt được nhiều thành tựu quan trọng hơn nữa trong phòng chống AIDS, nếu tất cả mọi người đều cùng hành động với cam kết mạnh mẽ.

Ông Eamonn Murphy kêu gọi: “Các đại biểu Quốc hội và đại biểu dân cử, các thành viên của Chính phủ, các cộng đồng chịu ảnh hưởng chính bởi HIV, các cán bộ y tế, tổ chức xã hội, khu vực tư nhân và các tổ chức quốc tế, chúng ta hãy đoàn kết, chung tay hành động để Việt Nam thực hiện được cam kết đến năm 2020 đạt mục tiêu 90-90-90 và kết thúc dịch AIDS vào năm 2030.

Chúng ta hãy nhớ lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong” và “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”.

Thùy Chi

Top