Khát vọng và chia sẻ của những người nhiễm HIV

Suốt 6 năm qua "Mái nhà chung" ấy trở thành mái ấm tinh thần bổ ích của hơn 100 người mang "H" ở 4 bản Kẻ Nính, Tà Cồ, Pà Cọ và Định Tiến, xã Châu Hạnh... Đến bản Kẻ Nính, xã Châu Hạnh, H. Quỳ Châu (Nghệ An) vào buổi chiều cuối năm yên ả. Vượt qua cánh đồng mía, ngô xanh rờn trải dài tít tắp, Kẻ Nính hiện ra trước mắt chúng tôi là những mái nhà sàn san sát.

 Nhờ học hỏi kinh nghiệm phòng chống HIV/AIDS, chị Mạc Thị Hồng-Chủ nhiệm CLB Niềm tin đang mang bầu đứa con hoàn toàn khỏe mạnh.

Trước đây, Kẻ Nính vốn là một cụm dân cư đông đúc nhất của xã Châu Hạnh. Năm 2012, để thuận lợi hơn trong quản lý, xã Châu Hạnh tách Kẻ Nính thành 4 bản, gồm Kẻ Nính, Tà Cồ, Pà Cọ, Đình Tiến. Giờ đây 4 bản riêng biệt đã có sự khác nhau trong phát triển kinh tế, xã hội nhưng người ta vẫn nhắc tới Kẻ Nính xưa bởi những "dư chấn" của tệ nạn ma túy, HIV/AIDS để lại trên vùng đất này.

Sau "cơn bão" khai thác tài nguyên gỗ ở xã Châu Hạnh tràn qua thì hệ lụy để lại cho vùng đất này vô cùng lớn, đặc biệt là đại dịch HIV/AIDS. Hàng loạt người dân vùng Kẻ Nính phát hiện nhiễm HIV rồi qua đời. "Thời đó, cứ vài 3 ngày lại có người chết. Thậm chí, có ngày có 2-3 người chết, khiến người dân vô cùng hoang mang. Hầu hết những người này đều có chung một triệu chứng cơ thể suy nhược, mệt mỏi rồi ốm liệt giường không dậy được. Người dân vô cùng hoang mang và lo lắng bởi biết đâu một ngày nào đó sẽ đến lượt mình. Không ai ngờ đó là căn bệnh mà sau này được gọi là căn bệnh thế kỷ”, ông Hoàng Văn Thám, Công an viên Bản Định Tiến nhớ lại.

Chính quyền địa phương, ngành Y tế đã tổ chức vận động, tuyên truyền người dân đi xét nghiệm, thực hiện các biện pháp phòng chống lây lan. Mặt khác, vận động người dân thành lập nhóm tư vấn để trang bị những kiến thức cơ bản cho người nhiễm.

Tháng 3/2012, CLB dành cho những người nhiễm "H" mang tên "Niềm Tin" ra đời do chị Mạc Thị Hồng (1984, trú bản Định Tiến, xã Châu Hạnh) làm chủ nhiệm. Sở dĩ có tên là "Niềm Tin" bởi sự ra đời của câu lạc bộ này là mong muốn sẽ mang lại cho những người tham gia niềm tin về cuộc sống, về một tương lai tốt đẹp hơn.

"Sau khi được tập huấn kiến thức phòng, chống HIV/AIDS, chị Mạc Thị Hồng trở thành đồng đẳng viên của thôn. Ban đầu các thành viên tham gia rất ít, chỉ vận động hội ý được 15 người. Chúng tôi đã phân tích về trách nhiệm, quyền lợi với những người nhiễm "H" tham gia vào câu lạc bộ. Đặc biệt, đây là câu lạc bộ không chỉ mang lại những kiến thức căn bản về căn bệnh này mà khi các thành viên trong nhóm có ốm đau thì có quyền lợi được thăm hỏi, động viên, mọi người sẽ hỗ trợ đưa nhau đi bệnh viện, chia sẻ việc gia đình, đồng áng. Thậm chí mùa màng, mọi người sẽ thành lập những nhóm, tổ làm việc tập thể để giúp đỡ, tương trợ lẫn nhau", bà Lương Thị Nga, Trạm Trưởng Trạm y tế xã Châu Hạnh cho biết.

Để duy trì hoạt động của CLB, ban đầu những người tham gia như chị Nga, chị Hồng phải tự bỏ tiền túi ra hỗ trợ. Sau 3 tháng nỗ lực duy trì, những người nhiễm "H"đã nhìn thấy lợi ích của câu lạc bộ nên số lượng đã tăng lên 45 người. Để bảo đảm lợi ích cho những người trong câu lạc bộ, trạm y tế xã cũng đã tham mưu cho các cấp chính quyền hỗ trợ chế độ chính sách cho họ, tạo công ăn việc làm, địa điểm cấp phát thuốc ARV. Hiện tại con số những người nhiễm "H" ở những câu lạc bộ này lên tới hơn 100 người. "Khi mới vận động cũng gặp nhiều khó khăn bởi những người có "H" kỳ thị, tự ti về mình, không chịu tham gia CLB. Nhưng dần dần họ nhìn thấy được lợi ích của CLB, người tham gia ngày càng nhiều phải tách ra để dễ dàng cho việc quản lý.

Năm 2016, CLB "Hy vọng" ra đời do anh Vi Văn Đông (1982, trú bản Kẻ Nính) làm chủ nhiệm. Cũng như "Niềm tin", "Hy vọng" cũng có ý nghĩa riêng của nó. Khi người ta rơi vào hố sâu tuyệt vọng, hoang mang vùng vẫy giữa ranh giới sự sống và cái chết thì hơn bao giờ hết, họ cần một chỗ để bấu víu, một điều gì đó để tin tưởng, hy vọng mà tiếp tục sống"-bà Lương Thị Nga cho biết thêm.

Không một đồng phụ cấp, chị Hồng, anh Đông vẫn cần mẫn làm công việc của một tư vấn viên, đồng đẳng viên bằng trách nhiệm với dân bản, với cộng đồng và những người cùng cảnh ngộ. Có người hợp tác với họ nhưng cũng có người né tránh, không chịu tiếp xúc, không chịu đi kiểm tra hoặc bi quan chán nản khi con "ma ết" lơ lửng trên đầu. Thế nhưng, chị Hồng vẫn không nản chí. Chị luôn lắng nghe, chia sẻ để họ biết rằng mình không hề đơn độc trong những ngày tháng u tối nhất của cuộc đời.

Cũng chính những hoạt động này, chị tìm được hạnh phúc thứ 2 của mình. "Nhiều lúc phải bỏ tiền túi, bỏ công sức, thời gian để đưa người nghi nhiễm HIV đi xét nghiệm. Thậm chí, lúc họ ốm đau mình tự nguyện chở đi khám. Có trường hợp mình phải kiên trì đến vận động cả chục lần họ mới chịu đi. Họ xa lánh, kỳ thị mình và viện lý do bận việc, không đi được. Trạm y tế xã, Trung tâm y tế huyện phát cho tài liệu để tuyên truyền phòng chống đại dịch này. Từ hoang mang, lo sợ, chúng tôi biết mình vẫn còn nhiều cơ hội, biết cách phòng tránh cho người thân, biết cách sinh con mà vẫn bảo đảm cho con khỏe mạnh", chị Mạc Thị Hồng chia sẻ. Nhận thấy nguy cơ tái nghiện ma túy của những người nhiễm "H" vô cùng lớn, anh Vi Văn Đông-Chủ nhiệm CLB "Niềm tin" đã đi gặp từng người nghiện phân tích, động viên, thuyết phục họ không dùng chung kim tiêm với nhau. Anh Đông mang xi lanh "dự án" phát cho họ rồi tự mình đi thu gom số kim tiêm đã qua sử dụng để tiêu hủy.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng và của chính những người nhiễm HIV, những năm gần đây, nhận thức người dân đã tiến bộ hơn trước. Đại dịch HIV đang từng bước được kiểm soát. Theo báo cáo từ Trạm y tế xã Châu Hạnh, từ năm 2017 đến nay, cả xã chỉ ghi nhận thêm 6 trường hợp nhiễm mới. Câu lạc bộ "Niềm tin", "Hy vọng" đang thực sự trở thành chỗ dựa, nơi vun đắp hy vọng cho những người nhiễm "H". Những mái nhà sàn san sát nhau, những đồi mía xanh ngát trải dài đang mang lại sức sống mới cho Kẻ Nính hôm nay.