Chuyện ghi ở phòng tư vấn HIV/AIDS

Lo sợ vì thiếu hiểu biết

Trung tâm tư vấn HIV/AIDS “Chân trời mới” do Sở Y tế Hà Nội quản lý với sự tài trợ của Dự án Life-gap có trụ sở tại số 2 Trúc Bạch. Trung bình hàng tháng Trung tâm tiếp nhận tư vấn cho hơn 200 khách hàng có nhu cầu. Theo anh Tuấn, tư vấn viên tại Trung tâm, một vài năm trước khách hàng đến tư vấn chủ yếu là những người tiêm chích ma tuý, gái mại dâm. Những năm trở lại đây, ngày càng có nhiều học sinh, sinh viên và cả công chức nhà nước đến để tư vấn xét nghiệm HIV/AIDS. Trong đó, học sinh sinh viên là thành phần đông đảo hơn cả.

Xét nghiệm HIV/AIDS tại Trung tâm Chân trời mới

Là người làm việc lâu năm tại Trung tâm, anh Tuấn cho biết, khoảng 6 năm về trước, đa số những người đến xét nghiệm HIV/AIDS đều thiếu những kiến thức cơ bản về HIV/AIDS. Họ mù mờ, không biết gì về giai đoạn “cửa sổ”, những con đường lây nhiễm. Có trường hợp vì lỡ hôn người yêu mà đâm ra lo sợ đến tư vấn. Hỏi ra mới biết, anh trai người yêu cô bị nhiễm HIV nên cô sợ anh cũng bị nhiễm. Mà lỡ hôn người yêu thì nhỡ mình cũng bị nhiễm.

Hiện nay, khoảng cách về trình độ hiểu biết đã được thu hẹp, khách hàng đã trang bị cho mình những kiến thức căn bản về căn bệnh thế kỷ. Tuy nhiên, họ thường lo sợ hơi thái quá dù cả trong các trường hợp không có nguy cơ, hoặc nguy cơ là rất khó xảy ra.

Được trang bị đầy đủ kiến thức nhưng tâm lý lo sợ khiến họ bỏ bê học hành, công việc và ngại ngùng trong việc đi xét nghiệm. Anh Tuấn kể, như trường hợp một cậu sinh viên Kiến trúc đến tư vấn xét nghiệm vì lỡ chạm tay vào “chỗ ấy” của một cô gái mại dâm khi đi hát karaoke. Có lẽ cậu đã đọc trên báo nhiều về HIV/AIDS nên rất lo sợ. Cậu sợ lỡ tay mình có vết xước mà động vào đó thì sẽ bị nhiễm HIV. Được tư vấn, làm đầy đủ các xét nghiệm ra kết quả âm tính cậu mới yên tâm.

Tâm lý của khách hàng đến tư vấn cũng khác nhiều so với một vài năm trước. Ai cũng vậy,  khi biết kết quả dương tính với HIV/AIDS đều hốt hoảng lo sợ. Ngày trước, có những người khi nhận kết quả đã ngồi khóc cả ngày ở Trung tâm, có người muốn tìm đến cái chết. Giờ đây, khi thông tin về các phương pháp chữa trị được cập nhật thường xuyên, đa số khách hàng sau cú sốc đã chấp nhận sự thật và tìm hướng điều trị cho mình. Họ đã một phần hiểu được, nhiễm HIV không phải là mất tất cả.

Vẫn còn đó những trường hợp đau lòng

Theo anh Tuấn, hàng tháng trong số 200 khách hàng xét nghiệm tại Trung tâm, thì có khoảng 2-3% trong số đó có kết quả dương tính. Con số này đã giảm hơn rất nhiều hơn so với những năm về trước (khoảng 6 năm trước là 10%).

Ngoài những khách hàng dương tính do quan hệ tình dục bữa bãi, tiêm chích ma tuý, có quan hệ với gái mại dâm, có không ít trường hợp do bị cưỡng ép, do không tìm hiểu kỹ đối tượng mà bị nhiễm.

Trong suốt thời gian làm việc tại Trung tâm, anh Tuấn vẫn nhớ như in hình ảnh một cô gái xinh đẹp mắt đẫm lệ đến xét nghiệm. Nhiều người thầm ao ước và ghen tỵ với cô khi cô có công việc ổn định tại một công ty lớn, người yêu lại là Phó Giám đốc của một công ty. Hai người yêu nhau trong sáng, nhưng trong một lần say rượu, người yêu cô đã cưỡng bức cô. Vì yêu cô bỏ qua và chấp nhận dọn về sống chung với anh do đã xác định sau này hai người sẽ tổ chức đám cưới. Sống với nhau một thời gian, cô thấy anh ngày nào cũng uống một loại thuốc, đều đặn vào một giờ nhất định. Cô hỏi anh không nói nên bí mật đem lọ thuốc đi đến nhà thuốc hỏi mới biết anh đang dùng thuốc kháng vi rút HIV. Cô chết lặng người. Anh người yêu khi biết  cô đã rõ sự tình thì bỏ đi, chỉ để lại một câu “Anh xin lỗi”.

Nghe anh Tuấn kể, tôi chợt nhớ lại câu chuyện do Anh hùng châu Á Phạm Thị Huệ kể trong một Hội thảo về HIV/AIDS. Có cô sinh viên đại học Ngoại thương, được mọi người đánh giá là ngoan hiền. Cô đã từng yêu 3 anh và có quan hệ tình dục với cả 3 người. Khi biết tin mình bị nhiễm HIV, cô không thể biết được mình bị lây từ ai vì 3 anh đó anh nào cũng là người đứng đắn, giỏi giang, thành đạt trong mắt bạn bè.

Hai trường hợp trên đều nhiễm HIV do không biết rõ lại tin tưởng đối tượng mà mình đã quan hệ.

Có biết những chuyện như vậy, mới thấy rõ tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức trong phòng, chống HIV/AIDS cũng như trang bị những kiến thức cần thiết về quan hệ tình dục an toàn.