“80% trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS vui vẻ hơn”

Trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tại Trung tâm giáo dục Lao động xã hội II, Ba Vì, Hà Nội - Ảnh Thúy Vân

Nhằm giúp cho việc chăm sóc và hỗ trợ trẻ em toàn diện, với sự hỗ trợ của Tổ chức Catholic Relief Services (CRS), từ năm 2010 Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã triển khai Mô hình kết nối dịch vụ chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tại 8 tỉnh thành phố bao gồm: Yên Bái, Thái Nguyên, Hải Phòng, Nam Định, Phú Thọ, Quảng Nam, Khánh Hòa và Bà Rịa - Vũng Tàu.

TS Đoàn Minh Lộc cho biết, đánh giá độc lập kết quả triển khai mô hình tại 3 tỉnh Thái Nguyên, Hải phòng và Khánh Hòa đã mang lại một số kết quả khả quan. Trong đó, tỉnh Thái Nguyên gồm 2 xã đang triển khai mô hình là Minh Lập, Minh Sơn và thị trấn Bãi Bông đã tự nhân rộng mô hình. Hải Phòng có 2 xã đang triển khai là Tân Hưng và Hùng Tiến. Tỉnh Khánh Hòa có phường Phước Hải, Phương Sơn đã triển khai mô hình và phường Vĩnh Phước thì chưa triển khai.

Kết quả đánh giá cho thấy, thiết kế mô hình về mục tiêu và các hoạt động hoàn toàn phù hợp với chiến lược, chính sách của Chính phủ, cũng như ưu tiên của chính quyền địa phương về hỗ trợ chăm sóc trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Nhờ vậy, tỷ lệ trẻ em được đáp ứng nhu cầu dịch vụ trong các xã thực hiện mô hình này rất cao (Khánh Hòa là 100%, Thái Nguyên là95%, Hải Phòng: 98%).

Bên cạnh đó, các nhu cầu cũng được đáp ứng khá cao, cụ thể, 80% các cháu cảm thấy vui vẻ hơn, khỏe mạnh hơn và thích đi học hơn so với 1 - 3 năm trước, gần 61% trẻ hài lòng được hỗ trợ sữa, 84% trẻ hài lòng về làm giấy khai sinh, 54% trẻ hài lòng về hỗ trợ học phí, 65% trẻ em hài lòng khi được hỗ trợ sách vở, dụng cụ học tập…

Ngoài ra, hơn 82% gia đình của các cháu được hỏi cho biết cảm thấy hài lòng về sự giúp đỡ của cộng đồng. Điều đáng mừng là các hoạt động của dự án đã nâng cao nhận thức của cộng đồng. Những người chăm sóc trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tham gia các lớp tập huấn đạt tỷ lệ cao, người trực tiếp chăm sóc trẻ chủ yếu là bố, mẹ, ông, bà đã được cung cấp các kiến thức cơ bản. Song song, cán bộ các ban, ngành đều biết và quan tâm đến Mô hình kết nối dịch vụ chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS.

Nhận xét về Mô hình kết nối dịch vụ chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS đang được triển khai tại 8 tỉnh thành, TS Minh Lộc nhận định: “Mô hình đã giúp các tỉnh thành này có được những thông tin tốt, rõ ràng cho công tác quản lý và chăm sóc toàn diện cho trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Đồng thời, có tác động tích cực lên nhận thức về trách nhiệm cũng như hành động về tư vấn hỗ trợ chính sách của cán bộ nhà nước và nhận thức của cộng đồng đối với trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và gia đình trẻ”.

Tuy nhiên, bên cạnh một số kết quả khả quan thì vẫn còn đó những trở ngại, ông Lê Đức Trí - Trưởng phòng Bảo vệ, chăm sóc trẻ em, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Bà Rịa - Vũng Tàu, đơn vị thực hiện thí điểm giai đoạn 2011 - 2014 cho biết: Từ 2 phường, xã của tỉnh triển khai thí điểm mô hình này, đến nay, Sở đã triển khai rộng rãi cho 82 xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh với nhiều hoạt động như xây dựng mạng lưới tổ chức từ cấp tỉnh đến cấp xã. Nhiều xã, phường, thị trấn đã thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Kế hoạch hành động vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và trẻ em khuyết tật; xây dựng hệ thống cung cấp dịch vụ cho trẻ em.

Mặc dù vậy, vẫn còn nhiều em khác đang phải gánh chịu hậu quả nặng nề của đại dịch HIV/AIDS. Những nhóm quyền cơ bản của trẻ em đã bị dịch tác động làm hạn chế, làm xấu đi, thậm chí làm mất đi những quyền trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và trẻ khuyết tật phải được hưởng.

Một trở ngại chung khi thực hiện mô hình này là việc kết nối đang gặp khó khăn ở những dịch vụ đắt tiền, nhiều dịch vụ không được kết nối do vướng chính sách như việc công nhận hộ nghèo, các thủ tục hành chính về công nhận trẻ mồ côi. Do vậy, để mô hình này thu hút được nhiều trẻ có hoàn cảnh đặc biệt, các tỉnh thành cần xây dựng đội ngũ cộng tác viên làm công tác trẻ em và nhận luôn nhiệm vụ triển khai thí điểm mở rộng mô hình.